POLITIEKE BESPIEGELINGEN - Lang leve het OV!(?)

Het is de laatste tijd rumoerig rond het openbaar vervoer. De COVID-pandemie heeft velen weer verleid de auto te gebruiken. Met recordfiles en parkeerproblemen tot gevolg. Treinen en bussen vallen uit door personeelstekort. De NS verhoogt de spitstarieven. En de dekkingsgraad van het busnetwerk gaat eerder achteruit dan vooruit. Zijn we de weg kwijt met het OV? De uitkomst van de komende nieuwe aanbesteding van het OV in onze regio, verwacht in juni, zal dit mede bepalen. Fingers crossed!

We waren tot voorjaar 2020 zo lekker op weg met het OV. Met het stijgen van het aantal filekilometers op de weg, zat het gebruik van de trein, tram en bus flink in de lift. Het tekort aan zitplaatsen in de trein was eindelijk weggewerkt, de treinen reden weer vaker op tijd, en de reizigerstevredenheid was boven verwachting (bron: NS jaarverslag 2019). 

En toen sloeg COVID toe…met als gevolg vrijwel lege treinen en bussen, resulterend in miljoenenverliezen bij deze vervoerders. Vele mooie plannen, zoals 10-minuten intercity-verbindingen, werden in de koelkast gezet. Onlangs kwam daarbij dat NS vanaf 2025 de mogelijkheid krijgt om reizen in de spits duurder te maken. Alsof dat gaat helpen om mensen uit de auto te krijgen…waar zijn we dan mee bezig, denk ik dan?

Doet mij denken aan de periode dat ik in de raad zat, van 2002 tot 2007. Op tafel lag toen het plan voor de Rijn-Gouwelijn, een sneltramverbinding tussen Gouda naar Noordwijk, via Leiden. 

Oegstgeest zou daaraan fors moeten meebetalen, omdat er een halte in het uiterste zuidpuntje van onze gemeente was gepland. Een onrealistisch en duur plan, dat uiteindelijk is gesneuveld doordat – met veel gedoe -Leiden zich terugtrok. Een loshangend idee, waar veel geld in is gestoken en dat tot niets heeft geleid. Had eerder het spoor tussen Leiden en Utrecht verdubbeld, daar zitten we al decennia op te wachten!

Ik mis het realiteitsgehalte en de integraliteit van dit soort plannen. De samenwerking tussen de verschillende overheidsinstanties lijkt beneden peil. Hoe kan je überhaupt een spitsheffing voor het OV bedenken, als rekeningrijden op de weg op z’n vroegst pas in 2030 wordt ingevoerd? Dit loopt totaal uit de pas, en gaat ongetwijfeld tot contraproductieve effecten leiden.

Om mensen uit de auto te krijgen, zal het OV een aantrekkelijk alternatief moeten bieden. Dat gaat om het beperken van de afstand van onze voordeur tot een halte, een hoge vervoersfrequentie en goede aansluiting op andere mobiliteitsvormen. Denk ook aan een fietsenstallingen, deelfietsen en –auto’s, en toegankelijkheid voor reizigers met een fysieke beperking. En vanzelfsprekend zal de prijsstelling het aantrekkelijk moeten zijn.

Voor Oegstgeest en de regio speelt op de korte termijn de nieuwe concessieverlening voor het busvervoer. Die zal bepalen hoe de buslijnen vanaf december 2024 voor de komende 8 tot 13 jaar eruit gaan zien. Er is veel aandacht voor emissieloze bussen, om klimaatdoelen te halen. Maar voor de reiziger is het vooral van belang dat er een frequente verbinding is, op loop- of fietsafstand. En inspelend op de werkelijke vraag om van A naar B te worden vervoerd.

En voor mijn eigen woonwijk, Poelgeest, hoop ik dat de busverbinding er dan eindelijk gaat komen. Moet eerst die brug over de Trekvaart opgeleverd worden (weer een jaar vertraagd…).

Fingers crossed!

Niels van Weeren
nielsvanweeren@outlook.com