Informatieavond over Oekraïense vluchtelingen in Duinzigt

Woensdagavond 11 mei was er een informatiebijeenkomst in Teylingen College Duinzigt voor alle geïnteresseerden en gastgezinnen uit Oegstgeest. Burgemeester Emile Jaensch heette de aanwezigen welkom. Zijn rol die avond was de verschillende sprekers te introduceren en de vragen te stroomlijnen. Ook Oekraïners die hier al langer verblijven waren aanwezig. Na de pauze stroomden de Oekraïnse vluchtelingen in, die voor de pauze in een andere zaal samen waren gekomen. Tolk Oleg gaf na iedere spreker een samenvatting in het Oekraïns.

Door Marja Schakelaar

Voor een antwoord op de eerste vraag ‘Wat doet de gemeente Oegstgeest voor de vluchtelingen uit Oekraïne’ voerde een ambtenaar van de gemeente het woord. “Inmiddels zijn er in Nederland zo’n 50.000 vluchtelingen. In Oegstgeest zijn honderd vluchtelingen, waaronder 33 kinderen, ondergebracht bij 32 gastgezinnen. Veertig andere vluchtelingen zijn door de gemeente Oegstgeest geplaatst in het Hilton Hotel naast Corpus. Oegstgeest heeft opdracht gekregen om voor nog eens honderd vluchtelingen een plek te vinden, wat een behoorlijke inspanning zal vergen. De tweede verdieping van de gemeentelijke COA-opvanglocatie zal worden verbouwd om 65 extra plaatsen te creëren.”

De daadwerkelijke hulp aan de Oekraïners bestaat uit het inschrijven bij de gemeente Oegstgeest en de mensen van een bsn-nummer voorzien. Hiermee, en met een paspoort, kan men helpen bij het openen van een bankrekening, het inschrijven bij een werkinstelling, en het regelen van een zorgverzekering. Oekraïners met een bsn-nummer mogen meteen solliciteren en een baan aannemen. Vluchtelingen die hier nog niet aan toe zijn, bijvoorbeeld door de traumatische gebeurtenissen rond de vlucht of het achterlaten van geliefden in Oekraïne, krijgen een bepaald bedrag aan leefgeld uitgekeerd door de gemeente.

Ook Vluchtelingenwerk biedt ondersteuning. Hier kan men iedere vrijdagochtend tussen 9.00 en 11.30 uur terecht met vragen over bijvoorbeeld Jeugdgezondheidszorg, huisartsenhulp of vaccinaties.

Gastgezin

Er werd gewaarschuwd, onder andere door een gastgezin, dat vooral in het begin na hun soms dagenlange vlucht, de vluchtelingen eigenlijk alleen maar behoefte hebben aan rust. Het hebben van privacy door bijvoorbeeld een eigen badkamer en kookgelegenheid is een groot voordeel voor zowel het gastgezin als de Oekraïners in het huis. Er is dan minder noodzaak om meteen de cultuur van ‘ons Nederlanders’ te omarmen. Soms spreken de vluchtelingen geen Engels en dat maakt communicatie een kwestie van handen en voeten, gebruik maken van plaatjes en, als je veel geluk hebt, van een tolk. Veel inspanning van beide kanten en soms frustrerend. Gastgezinnen geven aan dat zij de opvang bij hen thuis als tijdelijk zien. Als de oorlog lang gaat duren, zal de gemeente Oegstgeest ook hier moeten meedenken over een oplossing.

Activiteiten

Inmiddels worden er al een aantal activiteiten voor zowel jonge als oudere Oekraïners georganiseerd. In de bibliotheek kan men Engelse lessen volgen, zijn er workshops waarbij expressie centraal staat, is er eenmaal per week een ontmoetingsavond in Duinzigt voor Oekraïners, en zijn er WhatsApp-groepen in het leven geroepen. Iedere woensdagavond van 19.30 tot 21.00 uur is er een bijeenkomst met Oekrainers in wisselende samenstelling waarbij allerlei (praktische) vragen beantwoord kunnen worden of kunnen worden doorgestuurd. Het is mogelijk om via de Fietsschool fietslessen te krijgen en een zeer betaalbare fiets op de kop te tikken. Hoogopgeleide en soms genaturaliseerde Oekraïners die al langer werkzaam zijn in Nederland bieden ook hulp aan.

Integratie

De vraag of Oekraïners wel echt bereid zijn te integreren in de Nederlandse samenleving werd gesteld, maar is moeilijk te beantwoorden. Veel Oekraïners willen liefst zo snel mogelijk terug om weer bij hun familie te zijn en te helpen hun land opnieuw op te bouwen. Daarom zijn Oekraïners veelal heel dankbaar voor de gastvrije opvang van henzelf en vooral hun kinderen, maar zolang zij zowel sociaal als in en werkomgeving zich heel goed kunnen redden met Engels, is de behoefte aan integreren in Nederland een brug te ver. Maar wat er verandert als de oorlog geen maanden maar jaren gaat duren, kan niemand overzien. 

Maatjes

De vertegenwoordiger van de Daltonbasisschool van Oegstgeest vertelde dat de school al veel kinderen met een andere achtergrond dan de Nederlandse, onder andere Syrische kinderen, heeft opgevangen. Nu heeft men al geanticipeerd op de vluchtelingenstroom en konden vrijwel direct negen Oekraïnse leerlingen verspreid over groep 3 tot 8 opgenomen worden en twee kleuters. Ze worden gekoppeld aan een maatje, als het mogelijk is uit het ‘eigen’ gastgezin, die helpt met het wegwijs maken. Ook wordt de Nederlandse les opgestart en leren de Oekraïnse kinderen de taal gemakkelijk door hun maatjes en de medeleerlingen. De school heeft een Oekraïnse onderwijsassistente in dienst, die nu veel hulp kan bieden door te tolken als andere communicatie niet lukt.

Schakelklas

Het Rijnlands Lyceum heeft een internationale schakelklas waar al het onderwijs in het Engels gegeven wordt. Zij hebben 22 Oekraïnse leerlingen tussen 12 en 16 jaar op kunnen vangen. Zij hadden al een Oekraïnse docent in dienst voor de oorlog en daar is nu een gevluchte Oekraïnse bij gekomen. De school kan een veilige plek bieden, maar niet altijd wat de leerlingen nodig hebben en verwachten. Bij een langer verblijf in ons land is er via deze schakelklas geen mogelijkheid om de Nederlands taal te leren.