Oegstgeestenaar Rob Siekmann schrijft ‘Cruijffiaans’

Emeritus-hoogleraar internationaal en Europees sportrecht Rob Siekmann heeft opnieuw een zeer bijzonder boek geschreven. Aan de vooravond van de geboortedag van Johan Cruijff overhandigde hij het eerste exemplaar van het boek ‘Cruijffiaans - uitspraken, gedachtegoed en voetbalvisie: een thematisch totaaloverzicht’ (met een voorwoord van Henk Spaan) aan taalwetenschapper René Appel.

Waarom juist aan René Appel? “Omdat hij het boekje ‘Voetbaltaal’ (1990) heeft geschreven. Dat had ik bij me en, zonder dat we elkaar vooraf gesproken hadden, had hij het door mij geschreven ‘Voetbalwoordenboek’ (een boekje uit 1978 met een voorwoord van Jan Mulder) bij zich! We hadden elkaar nooit eerder ontmoet, maar kenden elkaar alleen via onze boeken. Door corona was een handdruk niet mogelijk en in plaats daarvan zwaaiden we op gepaste afstand naar elkaar.”

Siekmann en Appel stonden met de uitgever bij een voetbalkooi in de Amsterdamse binnenstad die blijkens een geel bord wegens Corona gesloten was. Die kooi droeg de naam van het voetbaltijdschrift voor lezers: ‘Hard gras’.

Duizenden uitspraken

Het boek ‘Cruijffiaans’ is een dikke pil geworden, want Cruijff heeft in zijn bewogen leven vele duizenden uitspraken gedaan. “Die zijn door anderen al sinds de jaren negentig in boekjes verzameld, maar daaruit krijg je geen goed beeld van hoe zijn gedachtegoed en vooral ook in het bijzonder zijn voetbalvisie in elkaar zit.” Siekmann, die overigens hetzelfde bouwjaar heeft als Cruijff, heeft dat in zijn boek tot in detail ontsloten en gerubriceerd en van toelichting en commentaar voorzien. Met een uitgebreide verantwoordende inleiding vooraf en conclusies aan het slot van boek.

Het boek (van zo’n 450 pagina’s) bestaat uit vijf delen met uitspraken over organisatorische aspecten, voetbaltechnische aspecten, het voetbalreglement, publiek en media en ‘Cruijff over Cruijff’.

Met al zijn werk, en het tot in detail rubriceren van al die verrassende uitspraken, hoopt Siekmann duidelijk te maken hoe Cruijff meesterlijk dingen kon verwoorden. Neem bijvoorbeeld de uitspraak ‘Italianen kunnen niet van je winnen, maar je kan wel van ze verliezen’. “Dat heeft hij echt schitterend verwoord. Logisch gezien zijn het vaak onmogelijke uitspraken, maar je weet precies wat hij bedoelt.”

Ordenen

Twee jaar heeft hij erover gedaan om alle reeds door anderen verzamelde uitspraken te ordenen. “Ik hoop dat als mensen mijn boek lezen of raadplegen, ze Cruijff serieus gaan nemen. Hij was echt een filosoof met een mening – dat is erg onderschat.” Siekmann legt uit dat Johan Cruijff ‘nauwelijks lagere school’ had. “Maar hij was heel inventief met taal, en creëerde zelfs nieuwe dingen.”

Voor de afbeelding op de voorkant van het boek is met toestemming van kunstenares Marlene Dumas gebruik gemaakt van het ene deel van haar befaamde dubbelportret uit 1997 van Johan Cruijff ('de jongere’), terwijl het andere deel, ‘de oudere’ in het klein is afgebeeld op de achterkant van het boek.

Overhandiging

Hoe werd het eerste exemplaar in tijden van corona tenslotte overhandigd aan de ontvanger? Door middel van een werphengel, zoals door de uitgever bedacht.

Op die manier kon de vereiste afstand ruimschoots geëerbiedigd worden.