De poëzie van een enclave

Deze week verschijnt er een bijzonder boekje van Oegstgeestenaar Jan Paul Hinrichs genaamd De poëzie van een enclave. Een boek waarvan het niet lang zal duren voordat zo goed als ieder Oegstgeester huishouden en één op de salontafel heeft liggen. Nog niet eerder verscheen er een dergelijk werk, waarin kenmerkende plaatsen in ons dorp door de ogen van bekende en minder bekende Nederlandse schrijvers en dichters worden beschreven.

Door Willemien Timmers

'Geen plaatsnaam lijkt zo effectief in een Nederlandse romantitel gebruikt als Oegstgeest in Terug naar Oegstgeest van Jan Wolkers. Geen dorp kreeg vervolgens zo'n literaire naamsbekendheid,' begint Hinrichs zijn bijzondere boekje, dat zo goed als alle hem bekende literaire vermeldingen van Oegstgeest bevat. Bewust heeft de schrijver geen foto's in de uitgave geplaatst, omdat het hem gaat om de tekst. "Het is echt een literair boekje geworden, waarin ik bekende Oegstgeester gebouwen als uitgangspunt heb genomen. We wonen op een bijzondere vierkante kilometer," glimlacht de auteur. "Een enclave waarvan de naam door Wolkers en Hotz in heel Nederland bekend is."

Sporen van Oegstgeest

In het boekje is heel wat nieuws te vinden. Leerzaam en vermakelijk is het om te lezen dat op veel plekken in de Nederlandse letteren sporen opduiken van Oegstgeest. Niet dat er ooit een 'schrijversscène' in het dorp was, maar los van elkaar hebben naast Jan Wolkers en F.B. Hotz ook J. van Oudshoorn, Nescio, Gerrit Achterberg, Hella Haasse, Jan Arends, W.F. Hermans, J.M.A. Biesheuvel, Frédéric Bastet, Maarten 't Hart en talrijke andere auteurs plekken in ons dorp in hun werk tot leven laten komen. Veel waren nooit eerder met Oegstgeest in verband gebracht, zoals de dichter Redbad Fokkema die als kind in de oorlog in het dorp woonde en later gedichten situeert rond de welbekende villa Eben-Häezer aan de Leidsestraatweg. Ook ontdekte Hinrichs een fraai gedicht over Oud-Poelgeest van Augusta Peaux en een verhaal over Endegeest van Willem Brakman.

decor

"De schrijvers heb ik dus niet als uitgangspunt genomen, maar de gebouwen en straten. Voor mij zijn de kastelen Oud-Poelgeest en Endegeest de ware helden. Zij vormden, samen met andere landelijk bekende gebouwen als het Groene kerkje, het Zendingshuis en de Jelgersmakliniek, het decor en de inspiratie voor verhalen van allerlei auteurs." Maar ook de tribune van ASC, waarop Jan Wolkers zonder kaartje binnendrong en de opa van Hotz een vaste plaats met naamplaatje had, komt aan bod.

steeds nieuwsgieriger

Wie het boekje eenmaal vastheeft, wordt met de pagina nieuwsgieriger naar meer details over 's lands literair 'meest tot de verbeelding sprekende vierkante kilometer'. "Als je het boekje eenmaal uit hebt, ga je hopelijk met andere ogen door het dorp lopen," bevestigt Hinrichs. "Als je door Oegstgeest wandelt, en je kent meer verhalen van bijzondere auteurs, dan is een blokje om zoveel leuker en interessanter."

Hinrichs is er met zijn enigszins raadselachtige titel en creatieve opzet in geslaagd het boekje ook voor niet-Oegstgeestenaren interessant te maken. "Ik hoop dat ook zij, net als de inwoners van ons dorp, zich verbazen wat er allemaal voor literair moois over Oegstgeest te vertellen is."

De schrijver hoopt dat oplettende lezers hem na het lezen van De poëzie van een enclave nog meer tips zullen geven over letterkundigen die Oegstgeest in hun werk noemen. "Het kan ook zijn dat het dorp niet genoemd wordt, zoals vaak bij Hotz, maar dat je wel voelt dat het over ons dorp gaat."

Hinrichs, die van huis uit slavist is, zit overigens ook op eigen vakgebied niet stil. Zojuist verscheen van hem bij uitgeverij Fragment (van Frank van den Ingh uit de Leidse Raadsherenbuurt) een boekje met uit het Russisch vertaalde aforismen.

De poëzie van een enclave (92 pagina's) is voor €13,50 te verkrijgen bij onder andere De Kler en de Rijnlandse Boekhandel. Zie voor de Russische aforismen www.uitgeverijfragment.nl.