Zojuist verschenen: ‘In het voorbijgaan’

Alweer een dichtbundel? Hoe doe je dat? Wanneer weet je dat een gedicht af is en wanneer kies je ervoor een bundel uit te geven? Vragen die ik vaak hoor en waar elke dichter weer anders op zal reageren.. Dat is boeiend en verrassend. Daarom hierbij een kijkje in mijn keuken.

Door Ronald da Costa

Een gedicht moet voor mij lang rijpen voor het aan het licht mag komen. Meestal begint het met een beeld, dat kan een gebeurtenis zijn of een beleving, een droom of een herinnering. Ik schrijf die meestal op in een schrift, laat het een tijd rusten tot ik er woorden voor vind. Vaak zijn dat er te veel.

De kracht van een gedicht schuilt in de beperking. Gun de lezer zijn of haar eigen verrassende invulling. Dat betekent dat het schrijven van een vers voor mij geen ego tekst is, maar meer laten zien dan de woorden willen zeggen. Zoals de dichter Martinus Nijhoff zei: “Lees maar er staat niet wat er staat”. De valkuil: je wil het te mooi maken, te raadselachtig of het wordt onvoldoende toegankelijk. 

Voor mij is een gedicht ook een lied, een muzikale ontdekking voor dichter en lezer. Daarom lees ik mijn teksten altijd hardop om te horen of ritme en eventueel rijm meedoen met de inhoud en spreken goede “spoken word dichters” mij aan. Soms komen de woorden bijna vanzelf. Dan hoef ik niets te veranderen. 

Vaak blijf ik blijf ik maanden schrappen, voeg witregels toe en laat gedachten komen zonder in de tekst teveel punten en komma’s te gebruiken. Een paar hoofdletters kunnen al veelzeggend zijn.

In mijn “kraamkamer” groeien gedichten soms jaren. Een aantal vind ik niet goed genoeg voor een bundel. Die verdwijnen tussen het oud papier. Een enkeling overwint de twijfel van de tijd en mag meedoen

Een voorbeeld is Winter  uit 2012:

Tegen het eind van het jaar

vallen verzwegen woorden.

Niets is meer wat het was.

Wij kijken elkaar aan.

Dooi glanst

in onze ogen.

Mijn eerste dichtbundel  Gedeeld verlies  verscheen in 1984.

In het voorbijgaan is de achtste. Het thema is gegeven door de tijd waarin wij leven: onzeker, vluchtig, bepaald door politieke onrust, oorlog en de verslaving aan de sociale media. 

Veel van wat aan je voorbijgaat blijft je niet bij. Maar er zijn ook kostbare herinneringen uit je jeugd, onverwachte ontmoetingen, oprecht verzet, goedheid en zorgzaamheid, kansen in onze handen.

Deze bundel beweegt tussen ernst en humor. De luchtbel op de cover weerspiegelt de kwetsbaarheid en de kracht van het leven op aarde. Het is een prachtfoto van een natuurfotograaf uit Calgary (Canada) Glenn Krahulic. Hij was meteen enthousiast toen ik voor zijn foto koos.

Ik hoop dat de lezers verrast zullen zijn over de zeggingskracht van deze bundel.

In het voorbijgaan is een uitgave van Uitgeverij Vliedorp in Houwerzijl en is verkrijgbaar bij de Oegstgeester boekhandels. De prijs is € 15,00.

Zaterdagmiddag 13 april zal Ronald van 14.30 tot 16 uur zijn nieuwe bundel signeren bij de Rijnlandse boekhandel aan de Lange Voort.