Omgevingsvisie
Tot eind oktober ligt de Omgevingsvisie 2030 voor Oegstgeest ter inzage. Een goede gelegenheid om uw eigen zienswijze in te dienen over de ruimtelijke ordening van ons mooie dorp. Tegelijkertijd is het ook van belang om het grotere plaatje te bekijken, want de ontwikkelingen op regionaal en landelijk niveau hebben ook grote invloed. Voor na 2030 stel ik de vraag of wij ongebreideld moeten blijven voortgaan met het verstedelijken van de Randstad.
Met de invoering van de nieuwe Omgevingswet worden gemeenten verplicht om elke tien jaar een zogenaamde “Omgevingsvisie” op te stellen. Dat is een integrale, langetermijnvisie voor de hele fysieke leefomgeving van het grondgebied van een gemeente, provincie of het Rijk.
De Omgevingsvisie voor Oegstgeest ligt nu sinds vorige week ter inzage, tot 26 oktober. Dat betekent dat u als inwoner, bedrijf or organisatie uw zienswijzen kunt indienen.
Een onderwerp dat mijzelf enorm aanspreekt, en mij herinnert aan de tijd dat ik als raadslid actief betrokken was bij de totstandkoming van de Structuurvisie Oegstgeest 2005-2020. Het ging (en gaat) om duidelijke doelen, kaders en grenzen te stellen aan ons ideaalplaatje van “groen” (openbaar groen, milieu), “rood” (woningen en bedrijven) en “blauw" (water). Zo werd voor woningbouw in bestaande wijken bepaald dat niet hoger kon worden gebouwd dan de omgeving.
Nu zijn de huidige woningbouwopgaven aanzienlijk, als gevolg van bevolkingsgroei, het verkleinen van huishoudens en het langer leven in de eigen woning. Zo heeft Oegstgeest met de regio afgesproken dat 1.200 extra woningen tot 2030 moeten worden gerealiseerd, in zowel sociale als duurdere woningen. Dat is een uitbreiding met maar liefst 10% van het huidige aantal van ~11.000 woningen (bron: CBS). Dat zal nog aardig wat puzzelen vragen, omdat we het dorpse karakter en prettige leefomgeving willen behouden. Het college van B&W gaat uit van transformaties van bestaande bebouwing (“rood voor rood”). Dat legt flinke beperkingen op, met als risico dat het lang gaat duren. Vroegtijdig en intensief afstemmen met alle belanghebbenden is essentieel.
Ik ben eerlijk gezegd meer bezorgd over hoe we ná 2030 verder gaan. Binnen de kleine 8 vierkante kilometer die onze gemeente meet, is dan alles zo'n beetje volgebouwd. Alleen de Elsgeesterpolder (ten westen van de A44) is nog groen, en laten we dat vooral zou houden!
Nu zet de provincie Zuid-Holland met haar “Verstedelijkingsstrategie 2021–2040” in op het verder verdichten van dorpen en steden. Zo heeft Zuid-Holland met het Rijk afgesproken om t/m 2030 maar liefst 215.000 nieuwe woningen te realiseren. En daar komen tussen 2030 en 2040 nog eens meer dan 100.000 bij. Deze enorme groei vindt plaats in het dichtstbevolkte gebied van Nederland (~8.5 miljoen inwoners, de helft van Nederland!), waar de leefomgeving al flink onder druk staat. Denk aan de overlast van Schiphol (de 3e luchthaven van Europa) en de Rotterdamse haven, een overbelaste verkeersinfrastructuur en een (dreigende) overschrijding van de WHO-normen voor fijnstof en NO2.
Waar zijn wij mee bezig, denk ik dan...we groeien maar door, en blijven hangen in de overtuiging dat we dit allemaal in kunnen blijven oplossen in die 60 bij 60 km die we de Randstad noemen. En ook elders in het land zien we de gevolgen van ongebreidelde groei getoond in de stikstofcrisis.
Is het niet de hoogste tijd om rigoureus anders naar de planologie van Nederland te kijken? Waarom denderen wij door met het verdichten van de Randstad, terwijl de periferie van ons land leegloopt? Zouden we niet beter vooral bóven NAP moeten gaan bouwen, nu door de snelle klimaatverandering overstromingen en zeespiegelstijging op de loer liggen? Waar zijn de hogesnelheidslijnen naar Groningen, Enschede en Maastricht? Zouden we Schiphol moeten verplaatsen naar zee?
Dit zijn natuurlijke zéér lastige keuzes met verregaande consequenties, maar mijns inziens cruciaal om de leefbaarheid in onze drukke Randstad ook ná 2030 niet verder te zien verslechteren. Wij hebben een gedurfde Nationale Omgevingsvisie nodig, die de geschetste scenario's uitwerkt en bespreekbaar maakt. Alleen dan verkleinen we de kans dat de volgende Omgevingsvisies voor Zuid-Holland en Oegstgeest een hernieuwd dictaat voor verstedelijking zullen zijn.
Niels van Weeren