Regel is regel?
Veiligheidscontrole bij vliegveld op Menorca. Bij het passeren van mijn handbagage door de scan gaat een alarmsignaal. Flesje zonnebrand van 200 ml zet de boel op tilt. Foei! Weg ermee. Het is niet eens geopend. Twee dagen ervoor gekocht omdat ik dacht niet genoeg te hebben aan mijn meegenomen voorraad. Dat kun je bij een wandelvakantie over dit zonovergoten eiland echt niet hebben. Had kleiner flesje moeten kopen, maar toch. Flesje water in de rugzak komt er wèl door zonder alarmbellen. Die van mijn echtgenoot niet. Foei! Weg met dat water. Het was net zo’n Dopper flesje als ik heb, en die je deze zomer altijd gevuld bij je wilt hebben. En daarom een week eerder op Schiphol wel was toegestaan. Begrijpt u het nog? Ik hoor iemand al roepen: ‘Regels zijn regels’. Waar heb ik die vaker gehoord?
Onze samenleving staat bol van regels. In onze complexe samenleving kun je natuurlijk niet zonder. Maar voor je het weet worden ze doel op zich. Vraagt niemand zich meer af waarvoor ze eigenlijk bedoeld zijn. Nogal wat mensen raken daarmee in de knel met soms grote, trieste gevolgen. Wie neemt notie van de unieke situatie of persoonlijke omstandigheden? En zou kunnen weten dat deze mensen geen kwaad in de zin hebben.
De kerk heeft vanouds ook allerlei regels en ‘waarheden’ opgelegd aan de gelovigen. Ook hier heel wat slachtoffers die al dan niet bewust een regel overschreden. Of gewoon zijn wie ze zijn. Na de emancipatiegolf en opkomst van het ik-tijdperk in de jaren 60-70 zorgde dat voor een flinke leegloop in de kerken. Sommige kerken pasten zich wijselijk aan, andere trokken zich steeds verder terug in hun vesting. Zelf heb ik in mijn grillige kerkelijke geschiedenis nog regelmatig stuiptrekkingen gezien van regel-denken en starre opvattingen.
Je bent een zegen voor jezelf en anderen als je begrijpt welk doel bepaalde regels dienen. Bij welke situaties ze een leidraad mogen zijn. Zoals de in 2013 overleden bisschop Tiny Muskens. Hij toonde begrip voor arme mensen die een brood stelen. Hij zag het probleem onder het ‘misdrijf' en sprak daar de overheid op aan. Een bij mij populair citaat van leermeester Jezus is dan ook: ‘Het gaat niet om de letter, maar om de geest van de wet.' Of die nu kerkelijk of maatschappelijk is. Schiphol begrijpt het gelukkig ook, in ieder geval als het om water gaat.
Mieke Kerkhof-Scheenaard