Herkenbaar maar onterecht verzet ex-VVD kopstuk
De politiek commentator van het onafhankelijke journalistieke platform De Correspondent, Marc Chavannes beschrijft deze week in een buitengewoon lezenswaardig stuk dat Nederland een traditie van soepele omgang met de wet, zeg maar respect voor de wet a la carte kent. De coronatijd heeft, aldus Chavannes, een breed verzetsgevoel losgemaakt, gebaseerd op een vermeend persoonlijk recht van weging en beoordeling van geldende wetten en regels. Geloof ik wel in de oprechtheid van de politieke beslissers? Zijn de regels volgens mijn persoonlijke mening wel effectief en botsen ze niet met een van de grondrechten waar ik aan hecht? Zijn ze wel overtuigend uitgelegd? Indien niet, pech voor die regels en het beoogde doel!
Burgers en ondernemers, met de horecaondernemers in meerdere steden als het gaat om de controle van de coronapas als lichtend voorbeeld, maken zich hieraan schuldig. Terwijl slechts 28% bereid was hieraan mee te werken staat men wel vooraan bij de roep om compensatie als door dit gedrag de pandemie weer tot een strengere lockdown gaat leiden.
Maar het moet helaas gezegd: ook de overheid zelf houdt zich lang niet altijd aan de wet. Op landelijk niveau zien we dat bij onder meer de toeslagenaffaire, de uitvoering van de klimaatverdragen, de CO2-reductie en de omgang met het vluchtelingenverdrag.
Een losse omgang met de wetten en normvervaging door de overheid is besmettelijk en enorm schadelijk. Zeker wanneer in een tijd van maatschappelijke spanningen tussen gevaccineerden en ongevaccineerden een krachtig overheidsbeleid cruciaal voor de beheersing van de pandemie is. Het toch al sterk afgenomen vertrouwen in de politieke instituties mag niet verder onder druk worden gezet. Uit recent onderzoek blijkt dat vertrouwen als het om de corona-aanpak gaat bij slechts 42% van de bevolking te bestaan.
Daarom was de motie van Marcus Rolloos, waarin hij de burgemeester vroeg om zich niet aan de wet te houden door niet handhavend op te treden bij de controle van de coronapas, weliswaar enigszins herkenbaar maar tegelijkertijd zeer onterecht. Dat de overige leden van de VVD-fractie afstand van deze motie namen is juist. Uitgerekend nu hebben we een betrouwbare overheid nodig die zich aan haar afspraken en wetten houdt. Het coronabeleid wordt in elke nieuwe fase keurig uitgebreid in de Kamercommissie en vervolgens in het parlement besproken en volgens democratische procedures gelegitimeerd. Het is dan niet aan Marcus Rolloos of wie dan ook om zelf te bepalen welk artikel in de grondwet voor hem het belangrijkste is, hoe ogenschijnlijk sympathiek zijn verwijzing ook moge lijken. In de grondwet en de institutionele uitwerking ervan vinden we een delicaat evenwicht tussen de verschillende kernwaarden van de Nederlandse samenleving, te weten vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit. Het is, zoals hij zou moeten weten, aan de volksvertegenwoordiging om daar vervolgens invulling aan te geven.
En voor de goede orde: in zowel artikel 9.2 als artikel 22.1 de grondwettelijke basis voor het ingrijpen van de overheid ten behoeve van de volksgezondheid. Het opleggen van beperkingen in onze vrijheid en zelfbeschikking komt wel vaker voor, we accepteren immers ook niet dat mensen dronken achter het stuur kruipen.
Tim van Tongeren