Jan Brokken

Anderhalve week geleden gaven Jan Brokken en Tobias Borsboom een concertlezing in Cultuurhuis de Paulus (voorheen de Pauluskerk). Jan Brokken is als schrijver populair bij een grote groep lezers en hij las voor uit zijn meest recente boek ‘De tuinen van Buitenzorg’. De pianist Tobias Borsboom zorgde voor muzikale afwisseling. Jan Brokken maakte meteen duidelijk dat hij op een voor hem belangrijke plek stond. Hij is in 1949 in die Pauluskerk gedoopt. Zijn vader was verbonden aan het Zendingshuis en was als zendeling uitgezonden geweest naar Java en Celebes in het toenmalige Nederlands-Indië.

Hij vertelde over zijn speurtocht naar zijn moeder, vóór ze zijn moeder werd. Belangrijke bron voor zijn speurtocht zijn de brieven die zij schreef vanuit Java en Celebes aan haar in Nederland achtergebleven zus. We kregen een beeld van een jonge vrouw die met een gretige nieuwsgierigheid contact zoekt met de Javanen, Makassaren, Boeginezen en Toradja’s en die hun moeilijke talen leert spreken, lezen en schrijven. Zij krijgt later in Nederland te horen dat ze zo keurig Nederlands spreekt. Haar uitleg is dat dat komt omdat ze in Oegstgeest is opgegroeid. Zo, dat complimentje mogen we in onze zak steken, volgens Jan Brokken. Het is een vrouw die grote tegenslagen te verwerken krijgt. Geen moment verliest ze haar respect voor de Indische volken en hun cultuur. Maar de oorlog en de Japanse bezetting gooien alles overhoop. Ook beschrijft Jan Brokken hoe de componist Leopold Godowsky met hulp van de Indische componist Paul Seelig tot de Java Suite kwam. Tobias Borsboom liet die muziek horen en wie goed luisterde herkende het typische geluid van de gamelan in het pianospel. Het leverde een boeiende avond van woord en muziek. Ik weet niet of er een officiële lijst van Oegstgeester schrijvers bestaat, maar Jan Brokken hoort wel op zo’n lijst. Niet alleen omdat hij in de Pauluskerk gedoopt is of omdat zijn opa schoenmaker was in de De Kempenaerstraat, maar omdat hij door zijn vader zo’n duidelijke relatie heeft met het Zendingshuis. Die relatie klinkt door in verschillende boeken van Jan Brokken. En het Zendingshuis is een onmiskenbaar onderdeel van het Oegstgeester culturele erfgoed. Het staat niet voor niets in de Canon van Oegstgeest.

Arjan de Kok