Gemeenteraad behandelt begroting: Algemene beschouwingen
Politiek n De behandeling van de Programmabegroting 2022-2025 door de Oegstgeester gemeenteraad vond dit jaar in twee sessies plaats. Afgelopen donderdag, 4 november gaven de fractievoorzitters hun algemene beschouwingen op de voorliggende begroting, waarna allerlei moties en amendementen werden ingediend. Gisteren, dinsdag 9 november, reageerde het college op alle aanpassingen, en werd er gestemd. Omdat deze vergadering plaatsvond na de deadline van deze krant, meer hierover in de Oegstgeester Courant van 17 november.
VVD-fractievoorzitter Sven Spaargaren sprak dat er veel bereikt is in de laatste jaren. “De gemeenteschuld is de afgelopen periode gedaald van 110 miljoen naar naar een historisch lage dertig miljoen nu. We zijn blij dat dat gelukt is, wat ook noodzakelijk was want gelijktijdig zien we nu ook zorgelijk grote uitgaven voor scholen, bruggen en wegen op ons afkomen.”
Hij noemde blij te zijn met fors meer geld vanuit de overheid voor jeugdzorg. Minder blij is de VVD met de stijging van de rioolheffing (5%) en de afvalstoffenheffing (12%).
Verder liet hij zijn ongenoegen blijken over de hoge kosten van een bouwvergunning in Oegstgeest. “Is Oegstgeest zo duur of hanteren de andere 350 gemeenten in Nederland geen kostendekkende tarieven?”
Zorgen waren er ook bij Spaargaren. “Het schuldniveau ligt hoger dan dertig miljoen. Het is zelfs 75 miljoen vanwege de kosten van een nieuwe Leo Kannerschool, een opgeknapte GDT-school, een extra lening aan Alliander en een nieuwe Duikerbrug in de Dorpsstraat. Een nieuw zwembad in 2030 – waar de VVD ook voor is – komt daar later nog bovenop.”
Hij liet weten dat de raad moet kiezen welke onderwerpen prioriteit hebben. “Het maximale schuldenplafond is 130 procent, de rest moet dan maar wachten.”
Over de toekomst: “We willen Oegstgeest ‘dorps en groen’ houden. Tot 2030 hebben we als Oegstgeest ons al gecommiteerd aan de bouw van 1400 woningen. Die afspraak komen we na maar dat is dan ook meteen het maximum voor de VVD.”
Verdere grootschalige woningbouw zal volgens Spaargaren moeten plaatsvinden op voormalig vliegveld Valkenburg. “Een klein aantal woningen kan eventueel nog gebouwd worden op het oude terrein van de Leo Kannerschool, de Kamsteeglokatie, wellicht Van Nieuwlandlokatie en Overgeest of La France. En dan is ons dorp klaar. En het groen houden we dan groen.”
Melanie van Driel, fractievoorzitter van Progressief Oegstgeest, begon haar betoog met te noemen dat Oegstgeest dit jaar wederom in de Elsevier-top tien van beste woongemeenten in Nederland staat. “Maar wat brengt een gemeente nu eigenlijk in deze top 10? Vergelijkings-onderdelen zijn bijvoorbeeld onderwijs en kinderopvang, goede winkels, zorg, vrijetijdsvoorzieningen, goede bereikbaarheid, een mooie natuurlijke omgeving en veiligheid. Een blik op de begroting maakt echter wel duidelijk dat er grote uitdagingen voor Oegstgeest zijn op een aantal van deze gebieden om ons geliefde plekje te behouden.”
Ze noemde haar zorg over achterstallig onderhoud. “De lange-termijn visie die je van de politiek mag verwachten is met rücktzichlös focussen op het verminderen van de uitgaven verloren gegaan. Op dit moment is er in de begroting tien miljoen euro opgenomen voor het Meerjaren Onderhoudsprogramma. Deze corrigerende investering is een goede ontwikkeling. Echter, dit is slechts een deel van de benodigde gelden, die geschat worden op een veelvoud hiervan.”
Door alle investeringen in onder andere onderwijshuisvesting zal de schuldquote van de gemeente waarschijnlijk tijdelijk boven de 130 procent uitkomen. “Wat ons betreft zou de schuldquote een onderdeel van de discussie moeten zijn, die veel breder kijkt naar de vraag hoe wij onze primaire zorgtaken als gemeente kunnen blijven vervullen.”
Zorgen waren er ook over het gebrek aan diversiteit in Oegstgeest. “Mensen met een laag inkomen verpesten blijkbaar de Elsevier-ranking; bebouwing voor deze doelgroep wordt weggezet als problematisch, en mensen die hard moeten werken om rond te komen en daardoor geen tijd of energie hebben voor vrijwilligerswerk ondermijnen kennelijk het woongenot. Dat in Oegstgeest maar 15,5 procent sociale woningbouw staat ten opzichte van 30 procent landelijk en dat mensen zonder gevulde buidel hier niet terecht kunnen voor een koopwoning, wordt dus positief gewaardeerd. ... Wat ons betreft is het pure struisvogelpolitiek, omdat een toename in inkomens of afname in het aantal uitkeringen niets te maken heeft met goed beleid als dit gewoon komt door het wegpesten van mensen in deze doelgroep.”
Eibertjan van Blitterswijk (CDA-fractievoorzitter) complimenteerde het college met het feit dat er in de komende jaren nog flink gebouwd gaat worden. “Voor jongeren, voor mensen die graag in de buurt van hun familie gaan wonen, voor ouderen die graag in hun vertrouwde omgeving een laatste zelfstandige woning vinden.”
Hij noemde ook het groen, dat voor het CDA van ‘enorm belang’ is voor het dorp.
“We zullen doorgaan met de energietransitie, met verduurzaming. En het versterken van het groen in ons dorp moet daar wat het CDA betreft een prominentere rol in krijgen. Een nog stevigere groenstructuur in de openbare ruimte, een groene hoogspanningszone, veel meer groene daken, groene gevels, groene overkappingen en het stimuleren van groenere tuinen, met minder stenen.”
Ook pleitte hij voor een gemeenschap, waarin mensen gelukkiger kunnen worden in relatie tot elkaar. “Voorzieningen in de buurt, een bruisend verenigingsleven, zorg om de hoek voor jong en oud, goed onderwijs voor onze kinderen en gezellige horeca vlakbij.”
Van Blitterswijk liet weten ervoor te willen waken dat het dorp voorzieningen verliest doordat ‘links en rechts functies die historisch tot stand zijn gekomen te gemakkelijk omzetten naar ‘wonen’. “Op die manier zou er op een gegeven moment geen horeca of middenstand meer overblijven.”
Dat de openbare ruimte niet altijd netjes, veilig, en bereikbaar is, rekende hij ook zichzelf aan. “Dat moet echt anders. ... We zagen dat budgetten die de raad ter beschikking stelde om te investeren in de openbare ruimte, jaar na jaar niet werden uitgegeven.” “Gelukkig zien wij in deze begroting een flinke pot om straks groot onderhoud aan ons dorp te kunnen uitvoeren.”
Ook ziet het CDA graag dat er extra geld wordt uitgetrokken voor handhaving.
D66-fractievoorzitter Elfred Bus: “Een gemeente moet zich niet terugtrekken binnen de muren van het gemeentehuis, maar actief in het dorp luisteren naar de zorgen en problemen van onze inwoners.”
Bus maakte zich zorgen over de laag gehouden schuld. “Dit is omdat er jaren onvoldoende geïnvesteerd is in onze bruggen, het groen en de wegen. De kwaliteit van het onderhoud zakt door de ondergrens en 38 miljoen aan noodzakelijke investeringen is voor het gemak nog maar even uit de begroting gehouden.”
Hij vond dat het college meer had kunnen zeggen over COVID-19 en de stijgende gasprijzen. “Het document is een opsomming van losse ontwikkelingen, aan de grote ontwikkelingen waar we allemaal mee te maken hebben komt het college niet toe.”
De begroting schetst volgens Bus een zorgwekkend beeld. “Er is onvoldoende expertise en capaciteit om tempo te maken met achterstallige investeringen, de openbare ruimte voldoet niet aan de wettelijke eisen en de kwaliteit van de dienstverlening staat onder druk. Dit college heeft jaren te weinig geïnvesteerd. Nu lezen we dat dit onderhoud op het laatste moment uit de begroting gehaald is, omdat de financiële verwerking leidt tot een risicovolle schuld. Blijkbaar komt het transparant maken van de gevolgen het college niet goed uit.”
D66 wil dat ‘groen wonen’ voor iedereen haalbaar is. “Klimaatneutraal maar ook in een groene leefomgeving. Er zijn woningen nodig voor ouderen met een zorgvraag, voor starters en er is een tekort aan sociale huur. Er is stevige regie op projectontwikkelaars nodig voor het optimaal inrichten van de openbare ruimte.”
Hij liet verder weten dat D66 zich ernstig zorgen maakt over de manier waarop inwoners en de gemeente steeds vaker tegen over elkaar lijken te staan.
Verder moet de kwetsbaarheid van de gemeente aangepakt worden. “Oegstgeest heeft een organisatie nodig die dossiers echt samen met het dorp kan vormgeven.” De ambtelijke organisatie moet volgens hen de ruimte krijgen om te werken aan genoeg capaciteit en kennis. “Het onderhoud en de dienstverlening moet weer op orde.”
Karin Rosdorff van Hart voor Oegstgeest liet weten dat het niet opleveren van een Integraal Ruimtelijk Afwegingskader het grootste pijnpunt voor haar partij is.
“Het product dat de eerste helft 2021 werd opgeleverd, voldeed op geen enkele manier aan wat de raad zich daarbij had voorgesteld. Namelijk een afwegingskader waarbij de woningbehoefte en alle relevante functies en eigenschappen, die een dorp een dorp maken integraal worden bezien. Dit wringt des te meer nu er allerlei projectontwikkelaars zijn die, vanwege het ontbreken van een kader, vooral gaan voor de winstoptimalisatie en niet voor wat passend is op een locatie en wat hoort bij het integraal bezien van wat een dorp een dorp maakt.”
Verder verbaast het Rosdorff dat het college ‘zich totaal niet focust op het verminderen van de hoeveelheid afval, maar op afvalscheiding’.
“Hart voor Oegstgeest vindt verder dat we voor de investeringen voor onder andere de Leo Kannerschool en de Gevers-Deutz Terweeschool een onderbouwd voorstel moeten krijgen.”
Een ander punt dat zij aanstipte was het beheer. "Er is een lange tijd niet met beleid naar gedegen beheer van de openbare ruimte gekeken. Ook het financiële beleid matchte niet met wat er voor het gedegen beheer nodig is. En dat gaan we de komende jaren flink merken omdat er heel veel geld nodig is om weer op een goed onderhoudsniveau te komen. … Het college is te laat begonnen met vaart te maken met het herzien van plannen voor onderhoud.”
Ook noemde zij dat de kosten van het opvangen van de gevolgen van de klimaatverandering nog niet in beeld in deze begroting. Denk aan groene daken en genoeg bomen.
"Verder maakt Hart voor Oegstgeest zich zorgen over de ontwikkeling van de schuldpositie. Een vorige spreker gaf een grens aan van maximaal 130% voor de schuldquote. Daarnaast is het een realiteit dat er een tekort is aan ambtenaren. Deze zaken zullen beiden ervoor zorgen dat we keuzes moeten maken.”
Eelke van den Ouweelen, fractievoorzitter van Lokaal, was op donderdag 4 november verhinderd.