Geldt geld?
Voor Oegstgeest wis en waarachtig, zou je denken. Op stapel staat de programmabegroting 2022-2025. En laten we dat niet vergeten, dit is de laatste begroting voor de snel naderende gemeenteraadsverkiezingen. De miljoenen vliegen je om de oren. Onze grote broer Leiden is zo attent om te preluderen op een mogelijk nieuw college met wellicht nieuwe plannen. Zij biedt haar raad dan ook een terughoudende begroting aan. Zo niet dit college. Dat presenteert plannen waarmee de schuldpositie van Oegstgeest met niet minder dan 30,8 miljoen toeneemt. Als de raad akkoord gaat stijgt de schuld van 38,5 miljoen naar 69,3 miljoen. Is dat erg? Vanuit democratisch oogpunt zou je er zo vlak voor de verkiezingen vraagtekens bij kunnen plaatsen. Het hangt ervan af of er nu al brede steun voor de plannen in de raad is. Anders zou je kunnen denken dat er op de valreep wat doorheen wordt gerommeld. De investering in de Leo Kannerschool is, gezien de tijd waarop ze daarop hebben moeten wachten, volkomen gerechtvaardigd. Ook de aanpak van achterstallig onderhoud aan wegen en bruggen is vanzelfsprekend. Verder lijkt mij voorzichtigheid geboden. Er staat ons nog het een en ander te wachten. De voortdurende en slechts ten dele gecompenseerde stijging van de kosten voor de jeugdzorg, de door het rijk doorgeschoven uitvoering van de compensatie toeslagenaffaire en ongetwijfeld meer van dit soort taken.
De vraag rijst hoe een en ander betaald gaat worden. Welnu, de gemeente kan uit grofweg drie bronnen geld halen. Dat zijn het gemeentefonds, de ozb en parkeergelden. Op de parkeergelden rust, anders dan bij andere gemeenten, in Oegstgeest een taboe. In zekere zin geldt dat ook voor de ozb. Zeker in een verkiezingsjaar. Voor de VVD is het al lang gebruik om pas in het jaar na de verkiezingen met een flinke stijging te komen. Daar kunnen we dus op wachten. De derde en grootste bron is de uitkering vanuit het gemeentefonds. En daar wringt de schoen.
In de loop der jaren zijn gemeenten in ons land veranderd door krimp, groei, herindelingen en bevolkingssamenstelling waardoor de sinds 1997 geldende verdelingscriteria van het gemeentefonds voor steeds meer gemeenten beginnen te knellen. Binnenlandse Zaken is daarom gekomen met een nieuwe verdeling. Daar is, begrijpelijk, door sommige gemeenten met groot enthousiasme en door anderen, waaronder Oegstgeest, met forse kritiek op gereageerd. In het slechtste geval zou dat voor Oegstgeest 3 miljoen en in het “gunstige” geval 1,1 miljoen minder inkomsten kunnen opleveren.
De vraag is hoe dat zal worden opgevangen? Parkeergelden? Hogere ozb of minder voorzieningen en zo ja welke? Voor de antwoorden op deze vragen ben ik natuurlijk benieuwd naar de verkiezingsprogramma’s van de verschillende partijen.
Met Arjen Pels Rijcken hoop ik dat de aandacht voor cultuur buiten schot blijft. Ter onderstreping van het belang ervan verwijs ik graag naar het artikel "Over domheid en leugen” van Rob Riemen in de laatste uitgave van Nexus van het gelijknamige Instituut voor Cultuurfilosofie. Op 20 november in de Stopera Amsterdam een boeiend symposium hierover.
Tim van Tongeren