Historisch groen in Oegstgeest
AlgemeenOegstgeest kent veel mooi, historisch groen. Wie de tijd neemt kan genieten van bomen die al mensengeneraties lang binnen de gemeentegrenzen staan. Deze prachtige, volgroeide, oude bomen zijn een kostbaar bezit.
Door Willemien Timmers
Het landelijk register ‘Monumentale bomen’ van de Bomenstichting noemt in Zuid-Holland 1042 monumentale bomen waarvan er elf in Oegstgeest staan. Voor de status ‘monumentale boom’ moet je nogal wat in je mars hebben. Zo moet je als boom minstens tachtig jaar oud zijn, nog minimaal tien jaar meekunnen, en daarnaast beeldbepalend, zeldzaam of cultuurhistorisch/natuurwetenschappelijk waardevol zijn.
Zo wordt in de lijst de bruine beuk in de tuin van De Beukenhof (uit 1860) genoemd. Ook krijgt de Jan Wolkersboom een vermelding. Deze zomereik uit 1890 is te vinden tussen de ijsbaan (ezelenwei) en Kasteel Oud Poelgeest.
Ook de Hollandse Linde naast kasteel Endegeest staat op de kaart. Deze stamt zelfs uit de zeventiende eeuw.
De bevrijdingslinde op de Koninginnelaan en de Kastanjeboom in de Duinzichtstraat, beide uit 1945 en dus nog net niet oud genoeg, zijn potentieel monumentaal.
Bos van Wijckerslooth
Wie vaak door Oegstgeest loopt weet dat er nog veel meer mooi monumentaal groen te vinden is in ons dorp, dat blijkbaar niet aan alle criteria voldoet om ook op de landelijke lijst te komen. Zo is het Bos van Wijckerslooth een prachtige, historische plek, waar veel indrukwekkende historische bomen te vinden zijn.
‘Deze dikke eik zou al bijna tweehonderd jaar oud kunnen zijn.’
Margreet Wesseling kent het bos als geen ander. Enthousiast vertelt ze over het bijzondere stukje Oegstgeest, dat ooit in de achttiende eeuw gedeeltelijk de tuin was van bomenverzamelaar en prefect van de Leidse Hortus botanicus Adriaan van Royen. “Het stond vol met inheemse en exotische bomen, maar daar is niets van over.”
In 1834 kwam bisschop baron van Wijkerslooth in Oegstgeest wonen, en ging als bomenliefhebber verder aan de slag met het bijzondere stuk grond. Al wandelend door het bos, wijst Wesseling de bomen aan die vrijwel zeker door hem geplant zijn. “Er zijn nog negen zeer oude beuken over, zo’n 170 jaar oud, van de door hem aangelegde beukenlaan. Hier moet hij hebben rondgelopen terwijl hij zijn gebeden zei.” Een schoonheid in dit laantje is de rode beuk, die op de hoek bij het bruggetje staat. Meer dan drie meter is de omtrek van de imposante boom inmiddels.
Al dwalend kom je midden in het oude bos op korte afstand van het oorlogsmonument ook de dikste eik van het bos tegen. “Die zou al bijna tweehonderd kunnen zijn.”
Tijdens een bomenwandeling door het Bos van Wijckerslooth kun je niet om de driedelige beuk heen, die langs de Rhijngeesterstraatweg staat. Een boom waar kinderen graag in klimmen en ook volwassenen de neiging moeten onderdrukken omhoog te klauteren. Deze boom werd door Jan Wolkers omschreven als ‘die prachtige goudgele door God geschapen beuk’. Gezien de omtrek van de afzonderlijke ‘onderdelen’, zou het zomaar kunnen dat deze boom als ‘boomboeket’ gelijktijdig geplant is met de bomen in de beukenlaan. Dus zo rond 1850.
“Ik heb er alle vertrouwen in dat ook de generaties na ons van dit prachtige, groene erfgoed kunnen genieten”, vertelt Margreet Wesseling. “Ieder jaar worden alle oude bomen hier zorgvuldig onderzocht, en waar nodig komt er telkens nieuwe aanplant. Groen erfgoed is belangrijk: de kalmte die over je komt als je dit bos binnenloopt, is goed voor een mens.”