Bruine boszanger in Poelgeest
natuur n "Toen mijn vrouw op 11 november naar Zoeterwoude fietste om onze kleinzoon uit school te halen, zag ze even ten noorden van het fietstunneltje langs de spoorsloot een aantal - merendeels al wat oudere - heren staan, gewapend met kijkers, telescopen en fototoestellen met reusachtige telelenzen. Ze belde mij, maar kon niet vertellen wat er gezien werd,' vertelt actief vogelaar Lex Burgel, die ook verbonden is aan het MEC-Oegstgeest en het IVN.
Burgel ging dus, gewapend met zijn verrekijker, naar de genoemde plek en trof daar inderdaad een vijftiental heren aan. "Een aantal daarvan herkende ik wel, want die kom ik wel eens tegen als er bijvoorbeeld in de Polders Poelgeest iets bijzonders wordt gemeld. Op mijn gefluisterde vraag wat er gezien werd kreeg ik als antwoord: 'bruine boszanger'. Dit kbv’tje was op dat moment niet te zien." Vogelaars gebruiken nogal eens afkortingen en in dit geval staat kbv voor 'klein bruin vogeltje'. Andere vaak gehoorde afkortingen zijn robotap voor roodborsttapuit, blako voor bladkoning en tuto voor turkse tortel.
De Bruine Boszanger is een dwaalgast, die in Siberië broedt en in Zuidoost-Azië overwintert. Soms dwaalt zo’n vogel dus flink van zijn trekroute af en komt dan in West-Europa terecht.
Het vogeltje liet zich een aantal keren zien en horen in de wilgen aan de overkant van de sloot. Het is een soort behorende tot de vrij omvangrijke familie der zangers. "Ter voorkoming van misverstanden: dat is één van de families die zelf weer behoren tot de orde der zangvogels. Tot die orde behoren onder andere ook kraaien, lijsters, spreeuwen, mussen en vinken. Dus: een zanger is een zangvogel, maar niet alle zangvogels zijn zangers", legt Burgel uit. De meeste van de hier voorkomende zangers zijn trekvogels, zoals bijvoorbeeld de rietzanger, de kleine karekiet, de grasmus, de fitis en de tjiftjaf. Deze insecteneters trekken na de broedtijd tot in het najaar weg, sommige zelfs tot diep in Afrika. "Deze soorten zijn in het broedseizoen allemaal wel te zien en te horen in de Polders Poelgeest. Een enkele Tjiftjaf waagt het af en toe om te overwinteren. Van de grote familie der zangers zijn door het jaar heen wel een stuk of vijftien soorten te zien of te horen, want er zijn ook een paar soorten bij die hier toch ook in de winter blijven, zoals de cetti’s zanger en de beide soorten goudhaantjes."
De bruine boszanger lijkt wel wat op een tjiftjaf, een vrij algemene soort die de meeste mensen wel bewust of onbewust zullen kennen, al was het alleen maar vanwege de aanhoudende zang vanaf maart: 'tjiftjaf, tjiftjaf', soms 'tjiftjiftjaf'. Het zijn allebei kleine vogeltjes met een lengte van puntje snavel tot einde staart van zo’n 10 tot 12 cm en een spanwijdte van 15 tot 22 cm. Hun gewicht is ongeveer 12 gram.
"Degene die de vogel als Bruine Boszanger heeft gedetermineerd moet wel een ervaren vogelaar zijn, want het is een vrij bewegelijk vogeltje waarbij de wenkbrauwstreep maar één van de kenmerken is. Een tjiftjaf heeft ook een wenkbrauwstreep, dus het gaat om het geheel van kenmerken, waaronder ook de zang en/of de roep. Ook vrijdag bleek de vogel er nog te zijn en volgens één der aanwezigen zelfs al meer dan drie dagen. Wat het geluid betreft: af en toe was de roep te horen. In de ANWB-vogelgids wordt dit geluid omschreven als een 'hard smakkend tsek'."
In de loop der jaren worden in en rond Oegstgeest regelmatig bijzondere soorten gezien, een flink aantal daarvan in de wijk en de polders Poelgeest. Recent nog een sneeuwgors en al wat langer geleden porseleinhoen, kleinst waterhoen, paapje, steltkluut, purperreiger. Hans van Bostelen houdt het allemaal bij op http://polderspoelgeest.blogspot.com/.
Voor foto’s van de bruine boszanger: zie ook de websites van Dutch Birding en Waarneming.nl
