Verschraling
De filosofe Marli Huijer zei in de Volkskrant dat jongeren in deze coronatijd een schraal bestaan leven, omdat alles waar zij fysiek en geestelijk toe in staat zijn, in de kiem wordt gesmoord. Dat laat volgens haar levenslange sporen na. Nog afgezien van de vraag of dit alleen voor jongeren geldt, riep haar opmerking, gebaseerd op haar contacten met studenten, bij mij irritatie op. Studenten zijn een ook hier in Oegstgeest ruim vertegenwoordigde groep jongeren die - ook nu nog - een geprivilegieerde positie hebben in vergelijking met werkende en minder hoogopgeleide leeftijdsgenoten en zeker ook in vergelijking met veel ouderen.
Een pas op de plaats is soms niet verkeerd
Mijn irritatie heeft ook een voedingsbodem in mijn jonge jaren. Ik ben opgegroeid in de jaren van de wederopbouw. Het was zeker geen karige of schrale tijd, maar wel een tijd van op de kleintjes passen. En als er al uitspattingen waren, zoals kermis of carnaval, dan zorgde de kerk wel voor een vermanend woord. Ook werd je in die tijd geacht je te onthouden van sommige geneugten des levens, niet vanwege de dreiging van een virus, maar om (ik citeer nu de school-catechismus van 1948) ‘ons zelf te leren beheersen, zodat wij Christus beter kunnen navolgen’. De belangrijkste onthouding was wel het verbod om op vrijdag ‘vlees en jus uit vlees te gebruiken’. Daarom gold voor katholieken de slogan ‘vrijdag, visdag’. De protestantse vissers uit Scheveningen en Katwijk zijn hier ongetwijfeld wel bij gevaren!
In onze dagen zijn we dergelijke onthoudingen niet meer gewend. En dan komt zo'n lockdown des te harder aan. En eerlijk is eerlijk: deze tijden zijn voor niemand leuk. Ook Willem-Alexander heeft dat moeten ervaren. Maar misschien leert die tijdelijke verschraling ook weer dat de bomen niet tot aan de hemel groeien en dat een pas op de plaats soms niet verkeerd is. Trouwens: de destijds vrijwel exclusief katholieke onthouding van vlees is inmiddels tamelijk gemeengoed geworden: vegetariërs alom, en niet alleen op vrijdag.
Koos van der Bruggen