Herdenken en vieren

2 mei 2020, 15:20

4/5mei n Linda van der Zon - Bronsgeest, voorzitter van het Comité Herdenken en Vieren, richt het woord tot de inwoners van Oegstgeest, over hoe we dit jaar 75 jaar na de bevrijding en in coronacrisis, kunnen herdenken en vieren.

Geachte inwoners van Oegstgeest,

Vanaf september vorig jaar leefden we er al naar toe. In het najaar van 2019 herdachten en vierden veel gemeenten in het zuiden van Nederland de laatste oorlogshandelingen en de bevrijding. Op begraafplaatsen en bij oorlogsmonumenten werden de gevallenen herdacht, zowel de geallieerde militairen als tal van burgers die bij oorlogshandelingen waren gesneuveld. Tegelijkertijd werd de bevrijding van 75 jaar geleden gevierd met parades en feestelijke bijeenkomsten, soms ook nog met de nu hoogbejaarde bevrijders van toen. Het waren mooie en indrukwekkende beelden.

Voor ons in Oegstgeest vormden deze beelden een bron van inspiratie om op 4 en 5 mei met evenveel enthousiasme onze bevrijding te herdenken en vieren. Het zojuist opgerichte Comité Herdenken en Vieren, waarin Oranjevereniging, het Oorlogsgravencomité, het Comité Halifax, het Veteranen Comité en de Raad van Kerken de handen ineen hebben geslagen, was druk bezig met het voorbereiden van de herdenking op 4 mei en de bevrijdingsviering op 5 mei.

Toen kwam de coronacrisis. Deze crisis is intussen door premier Rutte bestempeld als de grootste crisis buiten oorlogstijd die Nederland (en de rest van de wereld) heeft getroffen. En hoeveel pijn het ook doet: we hebben niet anders kunnen besluiten dan alle voorgenomen activiteiten af te gelasten. Ook hier in ons dorp zijn mensen getroffen door het coronavirus, en voor wie dat niet het geval is gelden tal van beperkingen. Een herdenking in het Bos van Wijckerslooth met honderden aanwezigen is niet aan de orde.

Toch willen wij de data van 4 en 5 mei niet ongemerkt voorbij laten gaan. Daarom deze brief, die we kunnen verspreiden dankzij de media die ons nog altijd ter beschikking staan, zowel de vertrouwde schriftelijke pers als de moderne digitale media.

4 mei

Allereerst: de Nationale Herdenking zal wel landelijk georganiseerd worden, zij het in sobere vorm. Deze zal op televisie uitgezonden worden, zodat we allemaal om 20.00 uur 2 minuten stil kunnen staan bij de Nederlandse oorlogsslachtoffers, burgers en militairen die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar dan ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord, sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog en daarna in oorlogssituaties en vredesoperaties. Mogen we verder wijzen op een initiatief om trompettisten en hoornblazers uit te nodigen om vanuit huis op 4 mei met een taptoesignaal de doden te herdenken.

Hier in Oegstgeest vragen we in het bijzonder aandacht voor de plaatselijke oorlogsslachtoffers. Plaatselijk moeten we ruim opvatten. Het betreft militairen die bij oorlogsacties in of rondom Oegstgeest zijn gesneuveld en die hier begraven zijn, maar ook verzetsstrijders die in of vanuit Oegstgeest opereerden en natuurlijk de joodse inwoners van Oegstgeest (inclusief Endegeest) die zijn weggevoerd naar de vernietigingskampen. De namen van alle gevallenen staan op het oorlogsmonument in het bos van Wijckerslooth. Al is er geen herdenking, wellicht is het voor u wel mogelijk om er eens langs te lopen (natuurlijk met inachtneming van alle corona-voorschriften). En ook op onze website (www.herdenken-vieren-oegstgeest.nl) kunt u meer informatie vinden over deze personen.

Laten we, juist nu onze gedachten uitgaan naar de mensen die aan het coronavirus zijn overleden, ook stil staan bij allen die in de oorlogsjaren zijn gesneuveld of omgebracht. Laten we denken aan deze mensen die – vaak op jonge leeftijd – het leven lieten, maar ook aan hun nabestaanden die met dit verlies verder moesten. Tot op de dag van vandaag zijn vele levens getekend door deze gebeurtenissen. Opdat wij niet vergeten!

5 mei

Geen bevrijdingsmarkt dit jaar. Geen intocht van gemeentemedewerkers die in estafette de bevrijdingsfakkel van Wageningen naar Oegstgeest hebben gebracht. Maar ook zonder die feestelijkheden mogen we blij zijn met 75 jaar vrijheid en democratie. Misschien wel juist in deze nare tijden van corona. Natuurlijk: tal van maatregelen belemmeren tijdelijk onze bewegingsvrijheid en er zijn harde en strenge sancties afgekondigd. Maar, anders dan helaas in enkele andere landen, gebeurt dit op een wijze die aansluit bij onze democratische traditie en onder controle van het parlement. Vrijwel iedereen accepteert ook dat het even niet anders kan, hoeveel sociale en economische pijn dat soms ook geeft.

Hoe anders was dat in de Tweede Wereldoorlog toen burgerlijke vrijheden werden afgenomen door een bezettende mogendheid. Het gevoel dat toen heerste ontbreekt nu volledig. Leven in vrijheid en democratie betekent ook goed beargumenteerde inperkingen van die vrijheid kunnen accepteren. Het is misschien wat vroeg om nu al conclusies te trekken, maar 75 jaar vrijheid heeft zonder meer bijgedragen aan ons vermogen om nu te kunnen omgaan met de maatregelen en sancties van de coronacrisis. En dat alleen al is meer dan voldoende reden om – als het weer kan – alsnog die 75 jaar vrijheid uitbundig te gaan vieren.

Tot slot

Voor nu wenst het Comité Herdenken en Vieren alle inwoners van Oegstgeest sterkte bij het doorkomen van de coronacrisis. We hopen vooral dat u gezond blijft of – als u ziek bent – snel herstelt. Ook hopen wij met u dat voor u persoonlijk de sociale en economische gevolgen beperkt blijven.

En uiteraard vragen wij u om juist nu om op 4 mei stil te staan bij onze oorlogsslachtoffers en om op 5 mei toch een beetje het feest van 75 jaar bevrijding te vieren.

Namens het Comité Herdenken en Vieren

Linda van der Zon - Bronsgeest (voorzitter)