De Heksenboleet dankt zijn naam aan een toverkunstje. | Foto Cora van der Plaats
De Heksenboleet dankt zijn naam aan een toverkunstje. | Foto Cora van der Plaats Foto: Cora van der Plaats

Endegeest, Rhijngeest en Overgeest

Een vroege wandeling door de Geesten

visies n De zorgorganisaties Rivierduinen en Stichting '45 trekken zich terug uit Oegstgeest. Wat moet er gebeuren met het landgoed Endegeest, de buitenplaats Rhijngeest en het gebied Overgeest dat zij achterlaten? Omwonenden, schrijvers, natuurliefhebbers, biologen, historici, grondeigenaren en projectontwikkelaars hebben allemaal hun eigen ideeën over de toekomst van deze laatste groene oase in de Randstad. De Oegstgeester Courant biedt hen een podium voor hun visies zonder daarbij partij te kiezen. Deze week een prachtig artikel van de hand van dorpsgenoot Leo Jalink.

"In de Oegstgeester Courant van 27 november beschrijft Jan Paul Hinrichs een heerlijke wandeling door een van de meest bijzondere en waardevolle delen van ons dorp. Wist u dat er behalve veel landschappelijke schoonheid ook zo veel bruggetjes zijn in Endegeest en Rhijngeest? Ik niet.

Paddenstoelen

Wie dezelfde wandeling maakt in de late zomer of vroege herfst zal zich over nog iets kunnen verwonderen: een overdonderende veelheid en variatie aan paddenstoelen, waarvan sommige heel groot en kleurrijk. Je kunt ze niet missen.
Die paddenstoelen hebben tot de verbeelding sprekende namen als Heksenboleet, Heksenboter, Elfenschermpje, Reuzenzwam, Dwergmycena, Eekhoorntjesbrood, Biefstukzwam en Beukenridderzwam. Zo'n Heksenboleet dankt zijn naam aan een toverkunstje: hij is deels fel rood of geel en die kleur verandert binnen een minuut in intens inktblauw als je de paddenstoel iets kneust.

Vaak zegt de naam wat over geur, smaak of kleur. Zo vinden we in Endegeest ook de Sneeuwwitte anijschampignon (ruikt lekker), de Karbolchampignon (ruikt vies), de Bittere boleet en de Vissige eikenrussula. Die laatste soort groeit bij eiken en ruikt naar vis die de zee al heel lang niet meer gezien heeft.
Wat opvalt, is het grote aantal Boleten, maar liefst 15 soorten. Boleten zijn vaak heel forse paddenstoelen met opvallende kleuren. In plaats van plaatjes zoals bij andere paddenstoelen hebben ze buisjes aan de onderkant van de hoed.

Sommige van die Boleten zijn echte fijnproevers: ze groeien alleen op standplaatsen met drie Michelin-sterren, zoals een ongeveer 150 meter brede zone die begint bij het gemeentehuis en doorloopt tot net voorbij het kasteel. Daar vinden ze een ongestoorde bodem met precies de goede combinatie van voedingsstoffen en verspreid staande grote oude bomen zoals eiken en beuken. Over de bijzondere bodem heeft u in een eerdere Oegstgeester Courant kunnen lezen. Boleten houden niet van veel dood blad op de grond, maar dat is in het landgoed goed geregeld omdat bladeren geruimd worden. De gazons met verspreide bomen zijn daardoor veel rijker dan de dichte bosgedeelten. In een van die gazons staat op een afgezaagde boom de grootste paddenstoel van Oegstgeest: een Tonderzwam van wel 1 meter 20.


Door hun enorme kieskeurigheid zijn veel Boleten ook heel zeldzaam, sommige komen maar op drie of vier andere plekken voor in Nederland. Het is dan ook een hele eer dat die soorten juist dit stukje Oegstgeest hebben uitgekozen om te groeien. Er komen nog meer veeleisende paddenstoelen voor, zoals diverse Vezelkoppen en Russula's. Van de ruim 230 soorten die nu bekend zijn uit Endegeest en Rhijngeest, staan er twintig op de 'Rode lijst van zeldzame en bedreigde paddenstoelen'. En dan is het gebied nog niet heel intensief geïnventariseerd. Naar schatting zijn er in Endegeest en Rhijngeest samen vijfhonderd tot zeshonderd soorten te vinden, waarvan circa veertig à vijftig Rode lijst soorten. We moeten er dan ook alles aan doen om die drie Michelin-natuursterren te behouden. Dat betekent de open gedeelten en gazons houden zoals ze zijn, zo min mogelijk graven in de bodem en de grond ook niet samenpersen door er met zware voertuigen over te rijden. Dat niets doen zal nog een hele opgave worden, maar het is de moeite meer dan waard."


Hoogleraren sterrenkunde lanceren fonds voor jong wetenschappelijk talent

wetenschap n Oegstgeestenaren Ewine van Dishoeck en haar echtgenoot Tim de Zeeuw hebben een fonds ingesteld om jong talent in de wetenschap te stimuleren binnen de Universiteit Leiden en de Nederlandse Antillen, dat meldt Sleutelstad.nl.

Een belangrijk onderdeel van het fonds is de Young Star Award voor de beste bachelor student van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. De twee hoogleraren sterrenkunde hebben beiden hun naam verbonden aan het Van Dishoeck-de Zeeuw Fonds.

Studente Maite Boden is als eerste Young Star gehuldigd op de nieuwjaarsreceptie van de faculteit. De award wordt jaarlijks uitgereikt en kent een geldprijs van 2.500 euro.

"Het is belangrijk om bijzondere prestaties van jonge mensen in het zonnetje te zetten en te stimuleren door middel van een prijs. Dat gebeurt al voor promovendi en jonge staf, maar niet voor het hart van de faculteit: de sterren onder de jonge studenten," vertellen de beide schenkers, professors Van Dishoeck en De Zeeuw op Sleutelstad.nl. Het Van Dishoeck-de Zeeuw fonds maakt ook een jaarlijkse lezing in Leiden mogelijk van een jonge astronoom van naam.