Ludwig van Beethoven 250 jaar in Cultuurhuis De Paulus
muziek n In de Zondagmatinee in de Paulus 26 januari om 16.00 uur, geeft het Duo Belder Kimura een opmaat van het Beethovenjaar 2020. Fortepianist Pieter-Jan Belder en barokvioliste Rie Kimura vertolken sonates van Bachs bij leven beroemde zoon Carl Phillip Emanuel en Mozart, om tot slot aan te tonen hoezeer Beethoven door hun toonkunst geïnspireerd is. Beethoven?
Door Lucien Knoedler
( )tatata-taaa! Alle Menschen werden Brüder! Ludwig van Beethoven ten voeten uit, statements wilde hij maken. Boem, Boem, zo begint de Eroica-symfonie, in de marche funèbre staan de houtblazers rondom het graf van Prometheus te treuren. De held zal weer opstaan, tegen onrecht! Beethoven is 250 jaar geleden in Bonn aan de Rijn gedoopt op 17 december, is hij de dag ervoor geboren? Hij wist het ook niet. Kwam hij niet twee jaar later ter wereld, vernoemd naar de eersteling die kort na de geboorte stierf? Oostenrijkse dirigent Martin Sieghart kwam met dit verhaal. Het echtpaar Beethoven zou in 1772 Zutphen hebben bezocht waar de vrouw bevallen is. Geen bewijs, vervolgt Sieghart, houden we het op 1770. Ludwig is vernoemd naar zijn grootvader Lodewijck uit Mechelen, zijn vader Johan was zanger, muziekleraar en dronkaard, zoals diens moeder. Improviseerde zijn wonderkind, riep Johan: "Wat doe je, wil je een oorvijg?" Geld moet hij verdienen, beroemd, een tweede Mozart worden! Nee, armoe en geweld. Met dertien speelt hij altviool in het hoforkest van Bonn, leert symfonieën van onder anderen Haydn doorgronden. En hij heeft een klavierleraar die hem inwijdt in Bachs Wohltemperiertes Klavier. Opmerkelijk, Bach is dan in vergetelheid geraakt. Beethoven merkte eens op: "Nicht Bach, sondern Meer sollte er heissen": niet Beek maar Zee moest hij heten. De uitgekiende economie van Beethovens toonkunst is op die van Bach terug te voeren, zonder dat dit zijn fantastische inventies en onstuimige aard inperkt. Hij is ook subtiel, elegant en filosofisch. Zijn streven naar kernachtig en bondig betogen en pakkend afwikkelen geeft hoofdbrekens. Zie de doorhalingen in zijn manuscripten. Beethovens grootste tragedie is dat hij doof werd, sinds 1797 allengs en hij was befaamd in Wenen. Na de première van zijn Negende symfonie in 1824, drie jaar voor zijn dood, het brullende applaus hoorde hij niet.
Kaarten: Rijnlandse Boekhandel en Plato, online: muziekkamer-oegstgeest.org.