De waarde van opvoeden
Ik realiseer me dat ik een gelukkig mens ben. De feestdagen heb ik mogen doorbrengen met familie en vrienden waarbij ik me heerlijk uit kon sloven in de keuken. Dat is niet iedereen gegeven.
Dankbaar ontvang ik dan de complimenten voor de door mij bereidde maaltijd. Uiteraard laat ik me daarbij flink ondersteunen door echtgenote en de recepten uit de Allerhande. En ook bij ons komt er dan een glaasje wijn op tafel.
Niet te veel natuurlijk want volgens ons beperken de feestdagen zich niet tot het alleen maar leveren van een zo groot mogelijke bijdrage aan het winnen van de gouden glasbak door de gemeente. Nee, "Dry January" vormt gelukkig geen uitdaging voor ons. Evenmin voelen we ons nu gedwongen tot veelvuldig bezoek aan een sportschool om, zoals Duitsers dat zo mooi kunnen formuleren, "ab zu specken".
Wat me van de feestdagen vooral aanspreekt is dat we meer dan in andere perioden van het jaar ruimte hebben en nemen om eens rustig met elkaar te reflecteren over wat ik "de wezenlijke zaken des levens" zou willen noemen.
Een zo'n kwestie die bij ons ter tafel kwam was de vraag hoe we met de toekomst van onze kinderen omgaan. Over opvoeding, het onderwijs, het milieu bijvoorbeeld. En dat het met name de jongeren zijn die tegenwoordig de ouderen waarschuwen dat het de verkeerde kant op gaat.
De filosoof Hannah Arendt heeft over educatie (afgeleid van "educo" hetgeen opvoeden betekent) opgemerkt dat wij ouderen enerzijds de verantwoordelijkheid hebben onze kinderen tegen de harde en verleidelijke wereld waarin ze opgroeien te beschermen. Anderzijds moeten we jongeren de kans geven zich in die wereld te voegen en daar iets nieuws aan toe laten voegen. Beiden doen is de kern van educatie, van opvoeden. Daarin komt ons verantwoordelijkheidsbesef, onze zorg en betrokkenheid voor de gezamenlijke en gedeelde wereld tot uitdrukking. Het begint er soms op te lijken dat de verantwoordelijkheid die door Arendt bij de ouderen wordt gelegd in toenemende mate wordt overgenomen door de jongeren. Te bizar voor woorden.
Voor de feestdagen hebben we uit de landelijke pers kunnen vernemen dat in Amsterdam als gevolg van het lerarentekort enkele basisscholen besloten hadden tijdelijk de deuren te sluiten. Men wilde de teams de gelegenheid geven na te denken over mogelijk meer structurele oplossingen voor het lerarentekort. Er wordt door enkelen zelfs serieus gesproken over de voordelen van een vierdaagse schoolweek. Voor mij lijkt dit erop dat we hiermee het paard achter de wagen spannen. In de PISA-ranking zien we dat Nederland in de laatste jaren hard op weg is om van een toppositie ten aanzien van reken- en leesvaardigheid af te zakken naar een grauwe middelmaat. Dat ook in Oegstgeest lerarentekorten gaan ontstaan is slechts een kwestie van tijd en dwingt ons tot een fundamentele herwaardering van dat vak. Ik zou iedereen willen aanraden om eens De Waarde van Opvoeden van de Spaanse filosoof Fernando Savater te gaan lezen om je te beseffen hoe belangrijk het onderwijs voor ons aller toekomst is. Laat bovendien ieder die zich wil gaan verzetten tegen een goede locatie voor de Leo Kannerschool hetzelfde doen.
Immers "abuent studia in mores" ofwel studie vormt de moraal.
Tim van Tongeren