Geloven: vroeger en nu
Mijn moeder heeft de gezegende leeftijd van 97 jaar bereikt. Zij mag zich daarbij gelukkig prijzen nog over een redelijke gezondheid en bovenal heldere geestelijke vermogens te beschikken. In haar lange leven heeft zij tal van veranderingen en ontwikkelingen meegemaakt, niet in de laatste plaats op kerkelijk terrein. Ze groeide op het Brabantse platteland op in de bloeitijd van het Rijke Roomsche leven. Kerk en pastoor drukten een onuitwisbaar stempel op het dagelijks leven, ook op het huwelijksleven. Dat duurde nog voort tot ver na de oorlog, toen ze zelf inmiddels getrouwd was. Maar ook Brabant werd ingehaald door de moderne tijd. Het Tweede Vaticaanse Concilie bracht – mede dankzij de populaire bisschop Bekkers en de moderne plaatselijke pastoor - tal van moderniseringen. En niet alleen dat. Onze generatie was de eerste waarvan velen gingen studeren. Het betekende dat de vertrouwde geboortegrond werd verlaten, maar ook dat nieuwe opvattingen over geloof, politiek en relaties hun intrede deden. Wat priesters zeiden was niet meer zaligmakend, de KVP nog minder en samenwonen zonder trouwen kwam steeds meer in zwang. Mijn moeder heeft goed met deze veranderingen kunnen omgaan, hoewel ze niet overal even gelukkig mee was. Ook zelf kwam ze mettertijd losser te staan van het kerkelijk keurslijf van haar jonge jaren. 'Wat hebben ze ons toch voor de gek gehouden', verzucht ze wel eens.
Toch ziet zij ook haarscherp de keerzijde van een misschien doorgeslagen secularisatie. 'Wij wisten nog waar we aan toe waren', zegt ze dan. Dat geldt in haar ogen voor de jongere generaties steeds minder. Structuren en zekerheden zijn weggevallen en velen lijken alleen maar voor eigenbelang te gaan. 'Ik ben blij dat ik in deze tijd niet jong hoef te zijn'! Ondanks haar kritiek op de alomtegenwoordige kerk van vroeger, zou ze het mooi vinden als de generaties na haar iets van het geloof van haar jeugd zouden meekrijgen.
Maar realiteit is dat er geen weg terug is naar het Rijke Roomsche leven van weleer. En dat is maar goed ook, want er zat ook een benauwende kant aan, zoals mijn moeder heeft ervaren. Onze generaties hebben de taak om een eigen invulling aan geloof en samenleving te geven. En daarbij kunnen we zeker leren van de generaties voor ons!
Koos van der Bruggen