Afval als grondstof
De gemeente Oegstgeest gaat in navolging van Leiden -zonder overleg met onze Gemeenteraad- het gescheiden inzamelen van plastic, karton en blik in 2020 schrappen en restafval weer centraal laten ophalen en scheiden. Weg kans om bewust bij te dragen aan het verminderen van de afvalberg.
Een kleine blik terug. Het overheidsprogramma VANG was voortgekomen uit de zogenaamde Groene Groeistratie, gericht op het versterken van het concurrentievermogen van Nederland, door o.a. grondstof terug te winnen uit restafval en tegelijkertijd de belasting van het milieu en de afhankelijkheid van fossiele energie terug te dringen. Want dat is hoog nodig, getuige de enorme afvalbergen, de grote afvalverbrandingsovens (CO2 uitstoot!) en de plastic soep in de oceanen. De ambitie is om in 2020 in heel Nederland tot een afvalscheiding van 75% te komen. Wat betekent dat we in 2020 nog maar 100 kg restafval per inwoner mogen produceren (i.p.v. 250 kg), en dat dit in 2025 verder teruggedrongen moet zijn tot 30 kg p/h. De belangrijkste maatregelen die in veel gemeentes worden ingevoerd zijn het omgekeerd inzamelen (mensen brengen hun restafval zelf weg, waardoor ze gestimuleerd worden om meer afval te scheiden), Diftar (waarbij huishoudens verschillende tarieven betalen afhankelijk van de hoeveelheid restafval die ze inleveren) en meer soorten afval recyclen. Daarnaast een aparte aanpak voor hoogbouw en voor het inzamelen van keukenafval. Onderzoek heeft uitgewezen dat het Diftar systeem de meeste afvalreductie ofwel het hoogste scheidingspercentage oplevert. Dit systeem beloont mensen die hun afval goed scheiden en die nadenken over het produceren van minder afval. Daarmee zou ook Oegstgeest in hoge mate bij kunnen dragen aan die Groene Groeistratie. Er zitten wel wat haken en ogen aan (zoals risico op afvaldumping), maar over het algemeen levert het goede resultaten op. Hier heb ik destijds als Raadslid voor gepleit, in combinatie met omgekeerd inzamelen.
Als coach heb ik veel ervaring opgedaan met 'verandering' bij mensen. Onderzoek, maar ook mijn eigen ervaring, laat zien dat menselijk gedrag heel moeilijk te veranderen is, maar dat dit vergemakkelijkt wordt wanneer er een positieve beloning tegenover staat. Op eenzelfde principe berust ook het Diftar systeem.
Maar daar willen we in Oegstgeest niet aan. Een te grote uitdaging voor onze kleine gemeente. Nu dus maar een knieval gemaakt naar de Afvalverwerkers, die hun inkomsten de afgelopen jaren zagen terugvallen, maar nu weer blij kunnen zijn, want de hoeveelheid afval die ze te verwerken krijgen in onze regio zal weer omhoog gaan! Of alles netjes gescheiden en wordt hergebruikt door hen (i.p.v. verbrand) moeten we nog maar afwachten. Het positieve gedrag dat Oegstgeestenaren hebben aangeleerd bij het inzamelen van PMD gaat dus weer overboord. We gaan wel luiers inzamelen op centrale punten (van wie kwam dat voorstel ook alweer..?) en alle huishoudens krijgen een gratis bakje voor keukenafval. Dat scheiden wij thuis al sinds we ons herinneren! Zijn er echt nog mensen die hun keukenafval bij het restafval gooien? Ondanks dat betwijfel ik of deze maatregelen de nodige restafval-reductie zullen opbrengen. En als de reductie van restafval tegenvalt, dan dekken we ons alvast in, lees ik dat goed? Dan betalen mensen alsnog per afvalzak. Diftar zal dan ook in Oegstgeest worden ingevoerd, gewoon, zonder Raadsbesluit of participatietraject. Ja, zo doen we dat in Oegstgeest! Marlene Simoons