Over Overgeest en Endegeest

Geacht college, geachte gemeenteraadsleden,

Op 28 mei j.l. nam de gemeenteraad unaniem het besluit om het gebied Endegeest/Overgeest te beschermen tegen al te rigoureuze ingrepen. De raad amendeerde met algemene stemmen de Nota van Uitgangspunten Wilhelminapark en Geesten van het college van B&W, dat al heel voortvarend ruimte leek te scheppen voor een Endegeest BioSciencePark 2.0.

Het door de Raad aangenomen amendement zegt onder meer:
- Er komt één geïntegreerde gebiedsvisie voor het gehele huidige bestemmingsgebied Wilhelminapark en Geesten die de versterking van samenhang van de gebieden nastreeft.
- De ondergrond en het landschap vormen de belangrijkste waarden van de plangebieden Endegeest en Overgeest waarbij behoud en waar mogelijk verbetering van deze kwaliteiten leidend zijn en dus voorop staan.
- Eventuele veranderingen in bebouwing en gebruik zullen geen bedreiging of een risico vormen voor de bestaande kwaliteiten en passen binnen de voorwaarden/beperkingen die door kaders als het Rijksbeschermd Dorpsgezicht, de Provinciale erfgoedlijn landgoederenzone Zuid-Holland en het Natuurnetwerk Nederland worden gesteld.
- Behoud en versterking van het groene karakter inclusief daarmee samenhangende belangrijke waarden die als biodiversiteit en rust.

Twee weken later is er een geheime raadsvergadering. Via de pers komt naar buiten dat een meerderheid van de Raad (VVD, CDA, Pro) het college van B&W daarin opeens vrijheden geeft. B&W mag op eigen manier beslissen over onder andere het vestigen van scholen, inclusief een eventueel benodigde uitbreiding van de bouwmogelijkheden en herinrichting van het terrein''. Ook mag B&W afwijken van de op 28 mei aangenomen Nota van Uitgangspunten met betrekking tot "ontwikkelingen die in overeenstemming zijn met een nog vast te stellen Nota van Uitgangspunten voor het nieuwe bestemmingsplan die tegelijkertijd met de gebiedsvisie zal worden vastgesteld (in december 2019).

De geheime vergadering was nodig in het kader van een zogenaamd voorbereidingsbesluit. Een voorbereidingsbesluit dient ertoe om in het zicht van een nieuw bestemmingsplan de huidige situatie voor een jaar te bevriezen. Dat geeft de gemeente ruimte om ongehinderd aan de toekomst te werken. Daar is veel voor te zeggen. Het bevreemdt echter dat de bestaande situatie niet echt bevroren wordt. Integendeel: B&W krijgt al na twee weken ruimte om af te wijken van de zojuist aangenomen en zo nadrukkelijk geamendeerde Nota van uitgangspunten. Dat legt druk op de toch al gevoelige relatie tussen de gemeente en de bewoners van het gebied. Er leven bij de omwonenden volop vragen. Waar komen de uitzonderingen op de Nota van Uitgangspunten opeens vandaan? Wat is er in die twee weken veranderd? Waarom komt B&W juist nu met een voorbereidingsbesluit, dat de mogelijkheid biedt te gaan bouwen?

Bij veel bewoners bestaat nu het idee dat de plannen met het gebied al grotendeels voorgekookt zijn en dat de gemeente en de door haar ingeschakelde bureaus daarom voorbijgaan aan de inbreng van omwonenden.

Een echt participatieproces van omwonenden omvat meer dan alleen de mogelijkheid achteraf te reageren op een ontwerp gebiedsvisie en een nieuwe nota van uitgangspunten.
Het zou jammer zijn als de gemeente, de grondeigenaren en de ingeschakelde bureaus het lopende gebiedsproces zelf enorm bemoeilijken door van logische medestanders geforceerd tegenstanders te maken vanwege ambtelijke, bestuurlijke en politieke onduidelijkheden en gebrek aan echte communicatie.

Wij verzoeken het college en de gemeenteraad ten aanzien van de ontwikkeling van Wilhelminapark en de Geesten
• meer openheid te betrachten en beter met de omgeving te communiceren. Een periodiek overleg met de Stichting Behoud Wilhelminapark en Geesten zou daarin wellicht een disciplinerende rol kunnen vervullen.
• Met klem de woorden "bouwmogelijkheden en eventuele herinrichting van het terrein" in het voorbereidingsbesluit te schrappen. Idem wat betreft de tekst waarmee de 28e j.l. vastgestelde Nota van Uitgangspunten ontkracht wordt. De besluiten zijn anders o.i. niet consistent.

Hoogachtend,

Stichting Behoud Wilhelminapark en Geesten
J.C. Geluk, voorzitter.

stichtingbehoudwpengeesten@gmail.com

Het drama Endegeest

- Mei 2017 werden de Oegstgeestenaren verrast met het 'Ambitiedocument Endegeest'. Het buro Hartzema beschrijft daarin welke ambities de gemeente Leiden en de Universiteit/Bio Science Park Leiden (BSPL) hebben met het in de gemeente Oegstgeest gelegen landgoed Endegeest. Het betreft een zogenaamde 'herontwikkeling'. Endegeest moet een Mind Campus worden. Dus: dág landgoed, dág drievoudig beschermd gebied, dág rust voor plant, dier en mens.
- Wie een beetje thuis is aan de Leidse kant van de Wassenaarseweg (LUMC en BSPL) en de Leidse gedrevenheid volgt m.b.t. de zeggenschap in de aangrenzende gemeenten, weet dat het plan al lang in de maak was.
- Dat het Oegstgeester College al geruime tijd bij die ontwikkeling betrokken is en geen andere ambities uitspreekt dan de Leidse wordt door dit College noch ontkend noch bevestigd. Toen in de raadsvergadering van 28 mei jl. door Hart voor Oegstgeest naar die betrokkenheid werd geïnformeerd, kwam PrO wethouder Glasbeek (Ruimtelijke ordening) echter niet verder dan de mededeling dat hij in 2016 geen collegelid in Oegstgeest was. Lekker handig, maar bestuursrechtelijk is dit ontwijkende antwoord niet verdedigbaar, noch jegens de Raad noch jegens de inwoners van Oegstgeest.
- Niet gehinderd door B&W en de Raad van Oegstgeest dendert buro Hartzema door en produceert tussen voorjaar 2017 en voorjaar 2019 drie 'prentenboeken'. Teneur van deze producties: Oegstgeestenaren weten niet half wat ze tot nu toe gemist hebben. Endegeest wordt nu pas écht aantrekkelijk gemaakt.
Gelukkig ontstond een breed, gefundeerd en deskundig verzet. Daardoor werd de Raad eindelijk wakker: de Raad diende in de raadsvergadering van 28 mei 2019 unaniem een essentieel amendement in op het B&W voorstel om de 'Nota van uitgangspunten' voor het nieuwe bestemmingsplan Endegeest en omstreken goed te keuren. Het College nam vervolgens het amendement over.
De regie leek terug waar die hoort: bij de gemeenteraad van Oegstgeest. Echter, wat het College met het gebied beoogt heeft het College dan nog steeds niet uitgesproken. Evenmin als een duidelijke uitspraak pal te staan voor de belangen van Oegstgeest. Geen transparantie, wel heel veel matglas.
- Inmiddels werd gewerkt aan een Voorbereidingsbesluit teneinde ongewenste ontwikkelingen (door wie ongewenst?) in het plangebied voor een jaar te blokkeren. In een geheime raadsvergadering van 13 juni 2019 laat de coalitie (VVD, CDA en PrO) zich de -schijnbaar- herwonnen regie ontnemen.
- Het College meet zich in het Voorbereidingsbesluit ruime bevoegdheden toe om buiten de Raad om omgevingsvergunningen (vroeger bouwvergunningen genoemd) te verlenen. Erger nog is dat de coalitie zelfs instemt met het tekstgedeelte van het Voorbereidingsbesluit waarin staat dat B&W ook mogen afwijken van "ontwikkelingen die in overeenstemming zijn met een nog vast te stellen Nota van Uitganspunten voor het nieuwe bestemmingsplan die tegelijkertijd met de gebiedsvisie zal worden vastgesteld" (december 2019). De Raad had echter op 28 mei 2019 een unaniem besluit genomen dat werd overgenomen door het College en waarin o.m. werd vastgesteld "dat de geamendeerde Nota van Uitgangspunten wordt uitgewerkt in één geïntegreerde gebiedsvisie". Van de productie van buro Hartzema, eveneens genoemd Nota van Uitgangpunten en als bijlage gevoegd bij de Nota van B&W met dezelfde naam schreef de Raad in het amendement van 28 mei j.l. slechts kennis te hebben genomen. Van dié uitspraak van de Raad maken B&W nu kennelijk op een niet door de Raad bedoelde wijze gebruik. In het Voorbereidingsbesluit is de bijlage van buro Hartzema klaarblijkelijk opgewaardeerd t.o.v. het eigen beleidsstuk van B&W waarover op 28 mei j.l. de discussie ging en bovengenoemd besluit werd genomen. Kortom: hoofdzaak en bijzaak met dezelfde naam (Nota van Uitgangspunten) worden verwisseld. Een discutabel bestuurlijk kunstje.
- Tenslotte: in het Voorbereidingsbesluit is vastgesteld en door de coalitie (VVD, CDA, PrO) goedgekeurd dat B&W de Raad slechts informeren over genomen besluiten. Desondanks meent de coalitie de ontwikkelingen in Endegeest en Overgeest onder controle te hebben. Hoe naïef kan je zijn?

mr Jan J.L. de Soeten

NB Voor bovenstaande tekst is uitsluitend gebruik gemaakt van openbaar toegankelijke bronnen.