Woord en beeld
Het was 5 juni dertig jaar geleden, de ochtend na bloedige studentenprotesten in Beijing. Er staat een man met tassen in beide handen op een plein. Hij draagt een zwarte broek en een wit overhemd. Vóór hem een rij tanks. We zien de man zijn hand opheffen als teken dat de militairen halt moeten houden. De tanks proberen om hem heen te rijden, maar hij springt ervoor. Dan klimt hij op de tank en praat met de militairen. De fotograaf die zijn plaatje schiet vanuit Hotel Beijing weet dat er na 10 minuten mensen in zijn hotelkamer zullen staan om het materiaal in beslag te nemen. Hij verstopt het rolletje in de stortbak van de wc en doet een nieuwe film in zijn toestel. Anderhalve dag later smokkelt hij de beelden het land uit. De foto is iconisch gebleken. Dat ene beeld vertelt het verhaal van de burger die tegen de regering zegt: tot hier en niet verder. Tot dat moment waren de demonstranten een schijnbaar zielloze massa, wat het mogelijk maakte een bloedbad aan te richten. Maar die ene man gaf de massa haar menselijk gezicht terug. De foto tilt het verhaal van dit protest over plaats en tijd heen tot een universeel beeld.
Wij protestanten leven van het Woord. Na de beeldenstorm van 1566 zijn onder het motto: 'gij zult geen gesneden beelden maken' de kerkmuren kaal. In een beeld huist ook geen god, maar wel een menselijk verhaal. Neem een piëtà: het beeld van Maria met haar gestorven zoon in haar armen. Ook dat is een beeld dat verder draagt dan toen en dan. Picasso schilderde zijn Guernìca na het bombardement op het gelijknamige dorp tijdens de Spaanse burgeroorlog. Op zijn meterslange doek staat ook een moeder afgebeeld met haar dode zoon in haar armen. Het kan zo in de kerk. Het verbindt in een ogenblik het leven van Jezus met indringende verhalen van mensen met verdriet om lijden in oorlog. Sneller en directer dan woorden ooit kunnen doen. Misschien kunnen we concluderen dat we het kind met het badwater hebben weggegooid. Het lijkt me in lijn met het Evangelie om tot inkeer te mogen komen. Misschien een klein kruisbeeld in de consistorie (omkleedruimte) van de Groene Kerk om mee te beginnen?
Iris van der Heul
Reacties: okecolumn@ziggo.nl