Ursula Dütschler over haar ontmoetingen met Bach en zonen
muziek n In de eerste Zondagmatinee in De Paulus van het nieuwe jaar, zondag 27 januari om 16.00 uur, Bach, Bach, Bach en nog eens Bach. Muziek van vader Johann Sebastian en drie van zijn briljante zonen. Hierover eerder in deze krant gambist Frank Wakelkamp, nu zijn duopartner Ursula Dütschler, klaveciniste.
Klassieke muziek is toch van dode componisten? (Gniffel.) Zeg je het zo, vandaag driehonderd jaar geleden, in 1719, is Johann Sebastian Bachs oudste zoon, Wilhelm Friedemann, acht jaar. Hij groeide uit tot de beroemdste organist van zijn dagen. Als vader Bach in 1750 sterft, is zijn jongste zoon, Johann Christian, vijftien. Hij wordt in huis genomen door zijn halfbroer Carl Philipp Emanuel, zesendertig en een heel beroemde componist. De toonkunst van hun vader en leraar is echt uit de tijd. Johann Christian zou in Londen furore maken, hij startte er onder meer de volksconcerten. Ziehier vier mensen die je ontmoeten kunt in hun bladzijden boordevol notenfiguraties. Speel ze, proef, leg het oor te luister. Blijken ze voor de dooie dood niet dood.
"De muziek van Johann Christian is van een ontroerende eenvoud. Vaders tegenpool", vertelt Ursula Dütschler. "Je kunt je voorstellen dat hij in Londen in de smaak viel. Als Mozart, zeven jaar oud, hem daar in 1764 ontmoet, is hij dadelijk dol op hem. Carl Philipp Emanuel is een sterke persoonlijkheid, zijn muziek is luchthartig en grillig, flamboyant en dramatisch. Als je zijn klavierwerken speelt, is het steeds een uitdaging om van al die fragmenten een organisch geheel te maken. Maar misschien is dat zijn bedoeling niet. Ook bij Wilhelm Friedemann vind je die veranderlijke stemming. Hij is donkerder van toon, ernstiger dan zijn vier jaar jongere broer."
En vader Bach? Ursula Dütschler: "Ooo, hij is een rots! Hij is vastberaden, je kunt zijn muziek niet kapot spelen, zo krachtig is ze. Hij maakt lange lijnen, bouwt steeds voort op motieven en het verveelt geen moment. Fantastisch!" Op de website van Muziekkamer Oegstgeest staat haar magnifieke vertolking van Bachs Toccata BWV 916. Zo blijkt maar weer, het is van alle tijden: samen spelen schept cultuur, het is niet andersom. En is spelen niet vooral luisteren? Vloeien toen, nu en straks zomaar samen. 'Live', wel te verstaan.
Kaarten voor aanstaande zondag bij de Rijnlandse Boekhandel en via muziekkamer-oegstgeest.org.