Ursula Dütschler over ontmoetingen met Bach en zijn zonen
muziek n In de eerste Zondagmatinee in De Paulus van het nieuwe jaar, 27 januari om 16.00 uur, Bach, Bach Bach en nog eens Bach. Muziek van vader Johann Sebastian en drie van zijn zonen. Vorige week in deze krant gambist Frank Wakelkamp hierover, nu zijn duopartner Ursula Dütschler, klaveciniste.
Klassieke muziek is toch van dode componisten? Inderdaad, vandaag driehonderd jaar geleden, in 1719, is Johann Sebastian Bachs oudste zoon, Wilhelm Friedemann, acht jaar. Hij zou uitgroeien tot de beroemdste organist van zijn dagen. Als vader Bach in 1750 sterft, is de jongste, Johann Christian, vijftien. Hij wordt in huis genomen door zijn halfbroer Carl Philipp Emanuel, zesendertig en een beroemde componist. De toonkunst van hun vader en leraar heet hopeloos ouderwets. Johann Christian zou in Londen furore maken, hij startte er onder meer de volksconcerten. Kijk aan, vier mensen die je op bladzijden notenfiguraties van hun hand ontmoeten kunt. Door ze te spelen, te luisteren. Blijken ze voor de dooie dood niet dood. Vertel!
Ursula Dütschler: "De muziek van Johann Christian is van een ontroerende eenvoud, ze is heel toegankelijk. Vaders tegenpool. Je kunt je voorstellen hoezeer hij in Londen in de smaak viel. Als Mozart, acht jaar oud, daar in 1765 de jongste Bach ontmoet, is hij dadelijk dol op hem. De liefde is wederzijds. Carl Philipp Emanuel is een sterke persoonlijkheid, aan een kant luchthartig en grillig, aan de andere flamboyant en dramatisch. Als je zijn klavierwerken speelt, is het altijd een uitdaging om van al die fragmenten een organisch klinkend geheel te maken. Maar misschien is dat zijn bedoeling niet. Ook bij Wilhelm Friedemann vind je die stemmingsverschillen. Hij is donkerder van toon, ernstiger dan zijn vier jaar jongere broer."
En vader Bach? Ursula Dütschler: "Ooo, hij is een rots! Hij is vastberaden, je kunt zijn muziek gewoon niet kapot spelen, zo krachtig is ze. Hij maakt lange lijnen, bouwt steeds voort op motieven en het verveelt geen moment." Op de website van Muziekkamer Oegstgeest is haar vertolking van Bachs Toccata BWV 916 te beluisteren. Zo blijkt maar weer, het is van alle tijden: spelen schept cultuur, het is niet andersom. En is spelen niet vooral luisteren? Met open oor. Kaarten bij de Rijnlandse Boekhandel en via muziekkamer-oegstgeest.org.