Linden - Tilia
Lindenbomen staan vaak in oude dorpskernen in lanen, op dorpspleinen, al dan niet als herdenkingsboom. Dit beeld tref je ook nu nog aan in sommige (oude) delen van Oegstgeest. Denk maar aan de Hofbrouckerlaan, noordelijk deel Wijttenbachweg, Dorpsstraat, herdenkingsboom 'bevrijding 08-05-1945' op het pleintje aan het eind van de Koninginnelaan en de veel later aangeplante herdenkingsboom op de Lange Voort. Van oudsher werden linden vaak al gekandelaberd, dat wil zeggen fors teruggesnoeid tot op de kale hoofdtakken, zoals ook bij karakteristieke lei-linden voor boerderijen, en zo dienend als zonwering. Linden verdragen tot op zekere hoogte een dergelijke rigoureuze snoei en lopen in voorjaar dan toch nog uit, zij het later en alleen met blad.
Door het wegsnoeien van alle bladknoppen moeten 'slapende knoppen', aanwezig bij linden, massaal worden geactiveerd in het voorjaar om toch nog blad te kunnen laten groeien, essentieel voor energie en voedsel. Voor de boom eigenlijk een soort 'noodgreep': zonder bladkroon krijgt het grote wortelstelsel geen voedsel en sterft af (zo boven zo onder). Uit slapende knoppen kan nog wel blad worden ontwikkeld maar niet nog een keer bloesemknoppen die al gemaakt waren voor de herfst maar met de snoei verloren zijn gegaan.
Bij het snoeien gaat de honingrijke lindebloesem verloren, die juist zo belangrijk is voor bijen en hommels, zeker in deze moeilijke tijd voor insecten. Een mooie tussenoplossing is te zien rondom de parkeerplaats achter de Lange Voort (Korenbloem - Floralaan). Daar staan hoge, smal gesnoeide linden maar mét behoud van twijgen én bladknoppen gevormd vóór de herfst en winter en dus blad- mét bloesemknoppen. Binnenkort als de lindebloesems uitkomen, zullen deze dankbaar en vooral massaal (indien aanwezig), worden bezocht door bijen, hommels en insecten. Lindebloemen hangen in lichtgeel/groene trosjes aan lange groen/gele smalle 'vleugels', die nu overal zichtbaar zijn. Het lindeblad in de herfst is een uitstekende bodemverbeteraar en verteert binnen een paar weken. Harkt het gerust van de straat in uw tuin. Nuttige bodeminsecten en uw tuingrond zullen er wel bij varen.
Alle soorten linden zijn familie van de Tiliaceae. Nederland kent twee soorten inheemse linden Zomer- en Winterlinden, respectievelijk Tilia platyphyllos en Tilia cordata (grootbladerige en kleinbladerige linden). Een vruchtbare kruising van deze twee is de Hollandse of Koningslinden Tilia x europaea. Deze laatste was een belangrijk exportproduct van Nederland in de 16de eeuw naar met name Scandinavische landgoederen. Nog steeds vindt men daar op buitenplaatsen Hollandse linden uit die tijd. Doordat linden goed snoei kunnen verdragen waren ze bij uitstek geschikt voor de rechte tuinkamers die men in die periode, in een Franse tuinstijl, van rechte zichtlijnen wilde voorzien. Kenmerk van zomerlinden en eveneens aanwezig is bij de Hollandse linden is het opschot (uitlopen van twijgen) aan de stambasis. Winterlinden, (Haarlemmerstraatweg), hebben deze eigenschap niet. Om wildgroei van deze kenmerkende eigenschap te beteugelen werd en wordt dit opschot in een kraag gesnoeid om de stam, ook wel of "tafel van de linde" genoemd, zoals te zien bij linden op buitenplaatsen en in historische dorpscentra (Rhijngeest, Voorschoten, Noordwijk-binnen).
Kirsten Bouman, mei 2018