Chagall-expositie in de Regenboogkerk
kunst n Een mysterieus motief in het werk van Marc Chagall: ouderwetse staartklokken, zwevend boven steden en landschappen. Wat wilde de kunstenaar hiermee zeggen?
In 1956 trokken drie jonge Nederlandse kunstenaars in een Lelijke Eend naar Zuid-Frankrijk. Ze kwamen terug met een litho-tekening van Marc Chagall, 'Les Pendules'. De eerste druk vond plaats in Hilversum.
Deze kunstenaars heetten Joop Beljon, Pieter Brattinga en Ed van der Elsken. Beeldhouwer Beljon schreef in 1956 een essay over de zwevende staartklokken in het werk van Marc Chagall. Grafisch ontwerper Pieter Brattinga wilde dit publiceren in het 'Kwadraatblad', een jaarlijkse gratis uitgave van de Hilversumse drukkerij De Jong & Co. Hierbij vatte Brattinga een vermetel plan op voor de illustratie: hij verzocht Chagall hoogstpersoonlijk om een nieuwe klok te tekenen.
En jawel, de meester stemde toe. Een tocht naar 's mans atelier in Zuid-Frankrijk volgde. Fotograaf Ed van der Elsken reisde mee om dit avontuur vast te leggen.
Terugblik
Zestig jaar later is de tijd rijp voor een terugblik. Het Chagall Research Centre organiseerde een reizende expositie, die ook in Oegstgeest neerstrijkt. Naast grafisch werk van Chagall rond het klokken-thema toont deze expositie het originele Kwadraatblad waarin de befaamde klok 'Les Pendules´ staat afgedrukt en de steen waarop Chagall in 1956 deze litho tekende.
Destijds interpreteerde men het terugkerende klokmotief als een protest van Chagall tegen de tijdgeest, die werd gedomineerd door de oprukkende techniek. In het Europese denken – dat wortelt in het oude Griekse en Joodse denken − leeft de veronderstelling dat de tijd er altijd al is geweest, maar ooit ophoudt. Denk aan een term als 'eindtijd'. Wellicht probeert Chagall met al die zwevende staartklokken onze reis naar die 'oneindigheid' vorm te geven.
expositie
De expositie 'De Klokken van Chagall' is te bezichtigen van 4 februari tot en met 4 maart in de Regenboogkerk, Mauritslaan, Oegstgeest. Op zaterdag van 13.00 tot 16.00 uur (niet op 24/2) en op zondag van 11.30 tot 13.30 uur, of op afspraak met tel. (071) 5176158.