Schuberts vocale betovering en rijk der verbeelding
muziek n In de Zondagmatinee in de Paulus van 20 november (16.00 uur), vertolken sopraan Nienke Oostenrijk en pianiste Marianne de Boer liederen van Schubert, afgewisseld met pianowerken van Mendelssohn.
Het operarepertoire van Nienke Oostenrijk omvat talrijke rollen voor hoge sopraan en als concertsoliste trad zij op met toonaangevende dirigenten. Voorts soleert zij in oratoria en in cantates en de passiemuziek van Bach. "Oostenrijk zong als een engel", aldus een recensent.
Vóór zij zang studeerde, behaalde Nienke Oostenrijk het doctoraalexamen geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar jarenlange onderzoek naar een niet eerder belichte rode draad in Schuberts liedoeuvre, wekt daarom geen verwondering: liefde en lament. "De Romantiek was een Europees cultureel verzet tegen autoritair gezag, traditie en de klassieke orde (de Verlichting). De westerse cultuur was gedurende Schuberts leven (1797 - 1828) van deze beweging doordrongen en is gericht op de individuele, intuïtieve en emotionele kwaliteiten. Deze werden in die dagen beschouwd als kenmerkend voor vrouwen en inferieur aan de rede. De Verlichting vertoonde immers de neiging masculiene rede tegenover feminiene "irrationaliteit" te plaatsen. Dit verklaart waarom romantische dichters ten tijde van de periode die Biedermeier wordt genoemd (1815-1848) vrouwelijke figuren gebruikten om hun eigen mannelijke gevoelens van angst en verdriet uit te drukken.
"Een tweede laag in deze poëzie houdt verband met de onderdrukte positie van vrouwen in de samenleving. De ontdekking van de expressieve kracht van het lament, van ook hierover klagende meisjes in poëzie, inspireerde Schubert tot de ontwikkeling van het Duitse romantische lied." Centraal staan hier nu universele thema's uit het leven van de vrouw. De vrouwelijke karakters worden door Schubert met subtiele, sobere middelen uiterst doeltreffend en met grote zeggingskracht uitgebeeld. Ofschoon de ratio niet geheel ontbreekt, voert in menig lied een zekere mate van extase de boventoon. De luisteraar wordt door vocale betovering meegenomen naar het rijk der verbeelding.
Kaarten zijn te koop bij de Rijnlandse Boekhandel, reserveren via tickets@musaix.org. Concertgasten slecht ter been kunnen een beroep doen op de Dorpsbus van Radius Welzijn: (071) 707 42 00.