Vlieghinder: Burgers verenigen zich professioneel in OZV
n 'Tien wekkers in één nacht is voor veel mensen teveel'
overlast n 'Oegstgeest Zonder Vlieghinder' (OZV) heet nu nog de belangenvereniging die zich inzet voor het verminderen van vliegtuigoverlast in de regio. De naam zal binnenkort wijzigen, nu veel inwoners vanuit regio Rijnland ook aanhaken.
Door Willemien Timmers
Het bestuur telt inmiddels niet meer alleen Oegstgeestenaren. Mensen uit Teylingen en de Leidse Merenwijk zijn ook aangeschoven. Marjan Schneider trapt af: "We zijn geen klaagclub, respecteren het belang van Schiphol voor Nederland, maar willen ons concentreren op de mogelijkheden tot minder vliegtuigoverlast. Daarbij tamboereren we dat partijen zich aan de afspraken moeten houden. Het is van belang dat bedrijven en bestuurders gemaakte afspraken nakomen en zo geloofwaardig blijven. OZV wil telkens de actuele feiten op een rijtje zetten."
Edwin van Rooyen zette in 2008 de overlast die vliegtuigen boven Oegstgeest veroorzaken op de agenda middels een burgerinitiatief. Destijds verzamelde hij met een aantal buurtgenoten de vereiste 150 handtekeningen om de gemeenteraadsleden over het vliegtuiglawaai te laten praten.
Acht jaar verder is het platform, 'Oegstgeest Ziet Ze Vliegen', omgezet naar een serieuze belangenvereniging met veel knowhow aan boord. Het bestuur benadrukt dat het er niet op uit is om het aantal vluchten over de Kaagbaanroute te verminderen. Van belang is, dat er zinvolle oplossingen zijn om geluidsoverlast te beperken, waartoe de juiste maatregelen van Schiphol, de Luchtverkeersleiding en de Overheid worden gevraagd.
Triple 'Dutch' Award
De club reikt sinds vorig jaar een Triple 'Dutch' Award uit voor de vliegtuigmaatschappij die jaarlijks het meeste geluid produceert. Vorig jaar ging de 'prijs' naar de KLM die met 58 procent van alle vliegbewegingen tussen middernacht en zeven uur 's morgens de 'meest lawaaioverlast gevende vliegmaatschappij' in de nacht was.
Diverse bestuursleden leggen uit waarom ze zich inzetten voor de vereniging.
Een Leidse antropoloog stopt veel tijd in het bestuderen van beschikbare vluchtgegevens en dit levert verrassende conclusies op. "We moeten samen naar mogelijkheden zoeken om overlast van vliegtuigen te beperken en te spreiden. Er zijn veel gegevens die geanalyseerd kunnen worden en een goed beeld geven van het geluid dat toestellen produceren. Hoewel deze gegevens openbaar moeten zijn, zijn ze niet altijd goed toegankelijk. Dit maakt het geheel niet transparant en controleerbaar."
Oplossingen
Er liggen echt oplossingen om de hoek, zo stelt het bestuur. Een gepensioneerd verkeersvlieger uit Sassenheim weet als geen ander wat er mogelijk is om de overlast die vliegtuigen geven, te beperken. "De toestellen kunnen minder hinder veroorzaken als er optimaler gevlogen wordt. Maar dat beslissen de piloten niet; keuzes voor anders vliegen liggen bij de Luchtverkeersleiding, de LVNL. En die keuzes zijn in een organisatie als de LVNL, die nogal autonoom handelt, niet optimaal met betrekking tot overlast".
"Als de luchtverkeersleiding een andere koers zou varen zou de overlast veel minder kunnen zijn. Hoger aanvliegen is veilig, maar toch wordt daar te weinig gebruik van gemaakt. De dimensie 'hoogte' wordt vaak vergeten. De zogeheten hoogteband heeft echt nog ruimte. Dat kan prima, en is niet moeilijker."
Vlieghinder is niet voor iedereen hetzelfde. "Ikzelf ben lid geworden van deze vereniging toen ik een paar nachten achter elkaar wakker schrok van laag overkomende vliegtuigen," vertelt een vrouwelijke wetenschapper uit de Oegstgeester wijk Haaswijk, recent verhuisd naar de Leidse Merenwijk. "Daar moeten oplossingen voor komen. Ik houd voor onze belangenclub internationale onderzoeken in de gaten op het gebied van bijvoorbeeld fijnstof en slapeloosheid in de buurt van luchthavens. Het laatste degelijke onderzoek dat in Nederland gedaan is, is alweer een tijd geleden. We willen op onze website, www.vlieghinder-oegstgeest.nl, gedegen en gefundeerde informatie geven aan de bezoekers."
Een ex-exportmanager uit de Merenwijk doet ook uitgebreid research naar vlieghinder in de buurt van luchthavens. Ook houdt zij zich bezig met ledenwerving. "Er is veel verborgen leed, in de Merenwijk, maar ook in Leiderdorp. Vorig jaar oktober heb ik drie weken lang maar weinig geslapen vanwege de vliegtuiggeluiden. Het moet echt anders."
Klachten kunnen worden ingediend bij BAS, het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol. "Als ik aangeef dat ik hinder ervaar, word ik met een kluitje in het riet gestuurd," vertelt een bestuurslid uit Haaswijk. "Het ergert mij dat Schiphol niet op de juiste manier met klachten omgaat. Meestal komt er geen reactie, en als je in een jaar meer dan 400 maal klaagt, word je als indiener buiten spel gezet." Anderen beamen dit. "Ik heb viermaal bij BAS een klacht ingediend over een nachtvlucht; geen enkele reactie gekregen." Gebruiks- en klantvriendelijkheid van BAS kunnen nog veel winnen. "Toch blijft het van belang overlast bij BAS te blijven melden. Bij minder melding trekt BAS simpelweg de conclusie dat er 'dus minder overlast wordt ervaren'."
Objectieve gegevens
De belangenvereniging heeft duidelijk een rol tussen de andere raden en clubs die zich met Schiphol bezighouden. Zo is er de Omgevingsraad Schiphol (ORS) waar de Oegstgeester wethouder Jos Roeffen deel van uitmaakt. Ook uit Oegstgeest komt Matt Poelmans, die voor de ORS in het College van Advies zit. Daarnaast is er de Omgevingsdienst West Holland die allerlei metingen doet. "Zij meten helaas alleen dat waar men hen opdracht toe geeft en dat is beperkt; andere feiten blijven daardoor onbekend."
Om de bewoners van Oegstgeest, Leiden, Teylingen en de verdere Bollenstreek een stem te geven doet OZV er alles aan om objectieve gegevens te verzamelen en de materie transparant te maken voor de gewone burger. De onderzoeksresultaten van OZV zijn ook aanvullende informatie voor lokale bestuurders.
"Neem bijvoorbeeld het geluidsniveau van nachtvluchten. Dat moet je niet omschrijven als een gemiddelde, maar je moet feitelijk aangeven hoe hard het hardste toestel klonk. En dat kan wel eens veel te hard zijn. Tien wekkers in één nacht is voor veel mensen teveel."
"Toch geloof ik dat dat nog wel zal veranderen," merkt één van de wetenschappers op, "Uiteindelijk zal men schrikken als duidelijk wordt wat een groot effect voortdurende blootstelling aan vliegtuiglawaai heeft op de gezondheid."
De daaropvolgende discussie gaat over 'handhaven'. Dat blijkt erg lastig. De huidige luchtvaartwet sluit boetes vrijwel uit. "Als de boete al komt, wat niet snel gebeurt, is het te laat. Er worden afspraken geschonden, maar de attitude van Schiphol zorgt ervoor dat overlast niet hoog op de agenda staat. Wij willen dit aan de kaak stellen. Onder andere via de ORS, het officiële overlegplatform."
Na de zomer zal OZV een informatieavond organiseren op donderdag 8 september. Graag ziet de club het ledenaantal (ook uit de regio) verder groeien. "Lidmaatschap is gratis, maar we zijn wel op zoek naar donateurs om al het onderzoekswerk en publicatie te kunnen voortzetten."
www.vlieghinder-oegstgeest.nl