Concept-gebiedsvisie Overgeest wekt veel weerstand op bij inwoners Oegstgeest

Op 15 februari rondden Rho adviseurs voor leefruimte en Rob Aben Landschapsarchitectuur de concept-gebiedsvisie Overgeest af. Overgeest is het gebied tussen het gemeentehuis, de snelweg A44 en de Rijnzichtweg dat in de komende jaren ontwikkeld zal worden, omdat de gebouwen van Rivierduinen die erop staan, leeg zijn komen te staan. Omwonenden, inwoners van Oegstgeest en organisaties maken zich zorgen over het project.

Menselijke maat

"Bent u op Koningsdag ook bij het gemeentehuis geweest? En uw kinderen en kleinkinderen? Of we nu doorgewinterd koningsgezind zijn of van harte republikein, allemaal zijn we het er over eens dat een aubade en kinderspelen in het park dingen zijn die van een dorp, ons dorp, een dorp maken. Dat komt in dit geval doordat het gemeentehuis is gevestigd in een voormalige kliniek die destijds is opgezet in harmonie met het park waarin het staat, een ensemble dat één geheel vormt, toen ten behoeve van de patiënten, nu voor ons allemaal", schrijft de Oegstgeestse historicus Freek Lugt. "Volgend jaar kan het misschien nog, maar het jaar daarop niet meer, als tenminste een doordenderende projectontwikkelaar zijn zin krijgt. Hij wil maar liefst tachtig woningen proppen op dat kleine stukje grond achter het gemeentehuis, op het terrein dat Rivierduinen en Stichting 40-45 gaan verlaten. En bovendien nog een parkeerterrein voor het gemeentehuis. Al het verkeer daarvoor moet dan in en uit voorlangs het gemeentehuis, ook op Koningsdag. Tussen twee rijksmonumenten door via de smalle toegangspoort, ook al een rijksmonument. Zo lang het duurt, natuurlijk. Een dergelijke ontwikkeling maakt in elk geval die poort rijp voor de sloop.
Dat moeten we niet willen met z'n allen. Een gemeente die dat toelaat kent zichzelf niet. Het bestuur dat hiervoor toestemming geeft dient niet zijn bewoners, zelfs niet de toekomstige bewoners van het wijkje die zullen ontdekken bovenop elkaar geperst te zijn. Er is helemaal geen bezwaar tegen bewoning ter plekke, maar dan met mate. Denk aan het laatst gebouwde paviljoen dat er met zijn mooie gebogen architectuur nog knap bijstaat. Daar kan vast wel een aantal appartementen in gemaakt worden. De bijbehorende auto's kunnen via de Rijnzichtweg als Stichting 40-45 toch verdwijnt. Verzin een oplossing met een menselijke maat, de maat van Oegstgeest."

Wie beslist er nu echt over Overgeest?

Joost Geluk, Elly Brassinga, Rob Tuinstra, Gert-Jan van Helden, Monique de Ruiter, Bert Lakeman, Isaak Westdorp, Joost van Bergen Henegouwen en Gerard Schrikkema sturen namens de bewoners van de Rhijngeesterstraatweg, de Van Assendelftstraat, Wilhelminapark en de Rijnzichtweg een reactie op de visie in.

"Natuur en rust kenmerkten meer dan een eeuw de landgoederen Endegeeest en Rhijngeest, het gebied waar de Stichting Rivierduinen en de Stichting Centrum '45 hun zorgtaken vervullen. De beperkte bebouwing die in deze parkachtige omgeving in het verleden werd toegestaan stond decennia lang in het teken van herstel van de geestelijke gezondheid van de mensen die hier verpleegd en behandeld werden.

Nieuwe opvattingen over de zorg en de financiering daarvan hebben er toe geleid, dat Rivierduinen en Centrum '45 hun activiteiten elders gaan voortzetten. Dat betekent dat er opnieuw nagedacht kan worden over de beste bestemming voor dit natuurgebied, dat nu officieel 'maatschappelijk' als functie heeft. Van een open gedachtewisseling is tot nu toe echter geen sprake."

Geen betrokkenheid

"De in april door de gemeente ter inzage gelegde concept-gebiedsvisie stuurt regelrecht aan op maximalisering van de opbrengst van betrokken gebied ten gunste van Rivierduinen en Centrum '45.
Het stuk wekt de indruk, dat de omwonenden betrokken zijn geweest bij de daarin geschetste bouwplannen. Dat is niet zo. Er zijn twee informatieavonden gehouden waar een zee aan informatie bij overval in grote vaart werd toegelicht.

Er blijkt in concept-visie helemaal niets gedaan met de input van die avonden en met de latere schriftelijke inbreng van de omwonenden. Tegen alle waarschuwingen over verkeersdruk, geluidsoverlast, natuurschade in en ondanks alle pleidooien voor behoud van de natuurlijke en historische waarde, werd de ambitie zelfs nog opgeschroefd van 65 woningen bij de eerste voorlichtingsavond naar 80-90 bij de tweede voorlichtingsavond.

Rivierduinen en Centrum '45 hebben dit precaire groengebied lang geleden toevertrouwd gekregen voor de behandeling van psychiatrische patiënten. De beperkte laagbouw die werd toegestaan was ook gericht op dit doel. Waarom willen de vertrekkers nu opeens woningbouw op gebied?

Het antwoord zit verstopt in het financiële jaarverslag 2014 van Centrum '45, dat te vinden is op internet. Daar staat letterlijk op blz. 7, dat er 'een doorbraak bereikt is in de zin dat de gemeente Oegstgeest is meegegaan in ons voorstel tot aanpassing van het bestemmingsplan van ons terrein van maatschappelijke voorzieningen naar wonen. Dat betekent dat het terrein beter vervreemdbaar is'. Tegelijk wordt gemeld dat er een lange termijn huisvestingsplan is ontwikkeld en dat daartoe in 2015 een locatie in Diemen is aangekocht. De nog te verwachten opbrengst van het 'omkatten' van de bestemming van de grond is kennelijk al uitgegeven."

Rol gemeente

"Wat is nu precies de rol van de gemeente in dit miljoenenspel? Waarom worden de financiële ambities klakkeloos gevolgd? Heeft de gemeente misschien al een toezegging gedaan, die niet valt terug te draaien? Op 6 december 2014 besloot het college van B &W in reactie op een verzoek van Rivierduinen en Centrum '45 'in principe mee te werken aan herontwikkeling van het gebied en in te stemmen met het opstellen van een stedenbouwkundige visie.' Daaruit blijkt nog niet direct, dat de gemeente haar boekje te buiten is gegaan. Maar het heeft er well alle schijn van. Van alternatieve mogelijkheden wordt niet gerept.

Welke toezegging de gemeente in haar correspondentie met Rivierduinen en de Centrum '45 precies heeft gedaan, is niet bekend. De correspondentie van de gemeente met de instellingen is niet openbaar. De gemeenteraad kan daar natuurlijk inzage in vragen. Anders doen de omwonenden dat straks wel met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur. Zij willen in ieder geval wel weten waarom er geen alternatieven zijn of worden onderzocht.

De opmerking in het jaarverslag van de Stichting Centrum '45 over de meegaandheid van de gemeente kan ook betekenen, dat het bestuur van de stichting de zaken wat al rooskleurig heeft voorgesteld. Misschien heeft men vooruitlopend op een profijtelijke deal iets te snel al een nieuwe locatie in Diemen aangekocht. Iéts zit er aan een van beide kanten in ieder geval niet helemaal lekker.

De schijnbare vanzelfsprekendheid waarmee de gemeente mee lijkt te gaan in de ambitie tot maximalisering van grondprijs van dit unieke gebied wekt bevreemding. Dat geldt ook voor de hooghartige wijze waarop de opstellers van de gebiedsvisie voorbij zijn gegaan aan werkelijk iedere input van omwonenden. Dit versterkt het beeld, dat er een niet te stoppen trein in beweging is gezet.

Mochten er door de gemeente inderdaad al stevige toezeggingen zijn gedaan over de toekomstige bestemming of althans verwachtingen daarover zijn gewekt dan missen deze elke grond. De last daarvan kan niet worden afgewenteld op de omwonenden, die de waarde van hun woningen zien dalen, op de verkeersveiligheid en op de natuur."

Coalitie

"Op dit moment wordt ook in de coalitie-onderhandelingen gesproken over Overgeest. Het is te hopen, dat de onderhandelaars goed kennis nemen van de vele commentaren op de concept-gebiedsvisie Overgeest. In al deze commentaren klinkt grote zorg door over de veel te ambitieuze plannen, ergernis over het gebrek aan overleg met omwonenden, verbazing over de wijze waarop aan alle adviezen en waarschuwingen voorbij is gegaan.

Puur negatief is men niet. De gemeenschappelijke teneur uit alle reacties is: in dit bijzondere gebied is vanuit cultuurhistorische, ecologische, verkeerstechnische en stedebouwkundige overwegingen hooguit ruimte voor een zeer beperkt aantal laagbouwwoningen, bij voorkeur villa's. De Vereniging Oud Oegstgeest spreekt daarbij van 30 woningen. Gecombineerde huisvesting voor starters, ouderen en zelfstandig wonende gehandicapten zou volgens diverse zienswijzen gerealiseerd kunnen worden in het nog jonge halfronde gebouw tegen het bos en goed passen bij de nu nog geldende bestemming 'maatschappelijk'."

'Winstmaximalisatie moet het doel niet zijn'

"Gemeentebestuur, gemeenteraad en ook de stichtingen Rivierduinen en Centrum '45 doen er goed aan de vele ingediende zienswijzen goed te bestuderen. Niet winstmaximalisatie voor de stichtingen moet het doel zijn van de gebiedsvisie Overgeest, maar optimalisatie van het gebruik van het gebied door het afwegen van alle betrokken belangen. Wij doen een klemmend beroep op het college van B&W en de gemeenteraad hun zorgplicht jegens omwonenden, buurt, natuur en cultuurhistorische waarde op een meer zorgvuldige manier af te wegen dan tot nu toe in de gebiedsvisie is gedaan."