Afbeelding
Foto: pr.

Regio start actie 'Red de Blaarkop'

Landbouw en Visserij

Warmond • Een coalitie van organisaties en boeren uit de Leidse regio springt met de actie 'Red de Blaarkop' in de bres voor zeldzame oud-Hollandse koeienrassen. De nieuwe fosfaatwet die op 1 januari 2018 van kracht wordt, vormt een ernstige bedreiging voor de inmiddels zorgelijk kleine populaties van onder meer Blaarkoppen en Lakenvelders.

Het verdwijnen van dit levend erfgoed is slecht nieuws voor de Nederlandse cultuurhistorie. Ook staat het haaks op het kabinetsbeleid om biodiversiteit juist te stimuleren. Met een petitie en online campagne vragen boeren en particulieren opnieuw om maatregelen voor behoud van dit bijzondere, levend erfgoed. Zij worden gesteund door onder meer Erfgoed Leiden e.o., Milieudefensie Leiden, Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland, Slow Food Groene Hart, Boeren & Buren Leiden, De Groene Klaver, Vereniging Agrarisch Natuurbeheer Ade, Stichting Ideewinkel en belangenorganisaties voor de zeldzame runderrassen. Vanuit heel Nederland wordt inmiddels bij de campagne aangehaakt.

Levende Leidse historie

De veelal in Groningen gefokte Blaarkoppen stonden sinds de Gouden Eeuw massaal in de polders rond Leiden. Met de productie van rauwmelkse boter, karnemelk en de wereldberoemde Leidse kaas ontstond in de regio de eerste geïndustrialiseerde veeteelt ter wereld. De mest van de Blaarkoppen zorgde voor het ontstaan van de Bollenstreek. De markante Lakenvelders liepen als parkkoeien bij de landhuizen. De Blaarkop is vastgelegd op vele schilderijen van de zeventiende eeuwse meesters. Nu zijn er nog slechts enkele duizenden van deze dieren in Nederland. In 2017 is het Boeren-Leidse kaasmaken uitgeroepen tot immaterieel erfgoed.

Extensieve veeteelt en natuurbegrazing

Behalve de regionale cultuurhistorie is ook de agro-biodiversiteit in het geding. De historische rassen passen perfect bij een kleinschalige en extensieve veeteelt, met gesloten kringlopen, natuurbegrazing, streekproducten en korte lijnen naar de consument. De dieren groeien traag op een schraal dieet van gras en hebben daardoor een zeer goede voedselconversie. De kwaliteit van vlees en melksamenstelling is zeer hoog. Omdat extra voer niet nodig is, produceren ze relatief weinig fosfaathoudende mest.

Kringlooplandbouw

Landbouwminister Carola Schouten wil landbouw en natuur hand in hand laten gaan. De Tweede Kamer steunde niet alleen het Deltaplan Biodiversiteit, maar stemde ook unaniem voor een motie over kringlooplandbouw. De oude koeienrassen beschikken nog over de daarvoor benodigde eigenschappen. Behalve de Blaarkop en de Lakenvelder behoren ook het Fries-Hollands rundvee, Fries Roodbont, de MRIJ, de Witrik en de Brandrode Runderen tot de zeldzame, oud-Hollandse koeienrassen.

Nog geen regeling

Het nieuwe stelsel van fosfaatrechten stimuleert een zo hoog mogelijke melkproductie per dier. De oude runderrassen dreigen hiervan de dupe te worden. Reeds bij goedkeuring van de fosfaatwet heeft ook de politiek aangedrongen op bescherming van deze inmiddels zeldzame koeienrassen. Ondanks langdurig overleg door belangenbehartigers is er nog geen regeling tot stand gekomen voor de weinige oud-Hollandse koeien die nog resteren, samen ongeveer een kwart procent van alle Nederlandse koeien.

Koe van de toekomst

De actie 'Red de Blaarkop' is een initiatief van boeren en particulieren uit de regio Leiden. Theo Warmerdam is eigenaar van De Sophiahoeve in Warmond en de twaalfde generatie van een familie die al meer dan 400 jaar Leidse kaas en boter maakt van Blaarkoppenmelk. Warmerdam: "Het is belangrijk om een populatie raszuivere dieren te behouden. De Blaarkop staat niet alleen symbool voor ons roemrucht verleden maar is vanwege alle goede eigenschappen ook de koe van de toekomst."

Groeiende belangstelling bij consument

Zijn collega Fernand de Willigen is drie jaar geleden begonnen met een boerderij in de Boterhuispolder. Daar houdt hij een kudde Lakenvelders, waarvan het vlees direct aan de consument en horeca wordt verkocht. De Willigen: "Bij consumenten is een sterk groeiende belangstelling voor goede kwaliteit zuivel en vlees van koeien die op duurzame wijze gehouden worden in de directe omgeving". 

De petitie kan worden ondertekend via www.reddeblaarkop.petities.nl. Op www.reddeblaarkop.nl is meer te lezen over de actie en de historie van de Blaarkop.

Uit de krant

Uit de krant