Juf Els Hannaart verlaat Het Dok

Opnieuw is er een Oegstgeester onderwijsicoon met pensioen gegaan: Juf Els Hannaart (63) heeft afgelopen week brede school Het Dok in Nieuw Rhijngeest verlaten om met vervroegd pensioen te gaan. Haar hele leven klopte haar onderwijshart om nieuwe onderwijsvormen te perfectioneren en elke leerling dezelfde kansen te geven. De laatste 19 jaar gaf zij les in Oegstgeest.

Els Hannaart werd in 1956 in Duivendrecht geboren. “Achter het huis keek je over de weilanden en Amsterdam was toen nog ver weg”, vertelt ze. “Als kind zei ik altijd dat ik juf of ‘zingerin’ wilde worden. Dat tweede bleek een stap te hoog, maar het eerste is helemaal uitgekomen.”

Na de HAVO ging Els naar de Sociale Academie, maar die opleiding kon haar niet bekoren: al snel stapte ze over naar de K.L.O.S. (Kleuter Leidster Opleiding School), waar ze helemaal op haar plek zat.

Het was de tijd dat banen in het onderwijs nog niet voor het oprapen lagen, dus werkte Els na haar opleiding eerst een jaar op kantoor bij haar vriendje Rob Braun als ‘adjunct-commies A’, een soort assistent-secretaresse.

Daarna begon ze haar onderwijs-carrière als invalleerkracht bij de gemeente Amsterdam. “In 1978 kreeg ik mijn eerste baan in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt. In die tijd kwam de stroom van kinderen van gastarbeiders op gang en daar werden speciale, kleine klassen voor ingericht.”

De eerste negen jaar gaf Els op diverse scholen les als kleuterleidster, NT2-docent en remedial teacher. “Ondertussen had ik ook mijn volledige onderwijsbevoegdheid gehaald, en kreeg ik een aanstelling op deTijl Uilenspiegelschool in de Bos-en Lommer-buurt. Daar heb ik zo’n zes jaar lesgegeven. Eigenlijk was dat voor mij wel het maximum. Ik ben iemand die graag telkens weer wat nieuws meemaakt, en haar horizon verbreedt.”

Samen met haar man woonde Els Hannaart in Amsterdam en Alkmaar. “Omdat Rob in Den Haag ging werken, zochten we een huis ergens halverwege. Dat werd Oegstgeest. Als tweede eigenaar kwamen we in dit gezellige huis in Haaswijk terecht. Het leuke is dat mijn vader een geboren en getogen Leidenaar was, en mijn moeder op Endegeest heeft gewerkt. Dus voor de familie was dit geen vreemde omgeving.”

Oegstgeest

Ze zocht een baan dichter bij huis, en na een aantal jaar op de Lucas van Leyden lesgegeven te hebben kwam Els in 2001 op de Gevers Deutz-Terweeschool terecht. “Het was leuk om weer eens in de eigen woonplaats te werken.” Ook bij deze baan kwamen na een aantal jaar de kriebels om weer ‘verder te reizen’. Dit keer kwam er een prachtige uitdaging op haar pad.

Het Dok

“Vanaf juni 2008 was ik betrokken bij het opstarten van Brede School Nieuw Rhijngeest, de school die nu Het Dok heet. Je kunt het je bijna niet voorstellen, maar Anita Witteman en ik begonnen met twee leerlingen die tijdelijk in het oude gebouw van de Oudenhof Bokkesprongschool aan de Frans Halslaan les kregen. Heel langzaam kwamen er wat leerlingen bij, en eind 2009 konden we met elf leerlingen kerstvieren in de noodlokalen in Nieuw-Rhijngeest.”

Enthousiast werkte ze mee aan de school en de ontwikkeling van de onderwijsmethode, samen met Gé Eegdeman en Mieke van Riel, die samen met Jan van Iersel het schoolbestuur vormden.

“Vanaf dag één hebben we echt lesgegeven. Ik weet nog goed dat zo goed als alleen Zilverstein gebouwd was. Ook dat was een mooie tijd. Nu heeft Het Dok al meer dan 350 leerlingen.”

Veranderingen

Het onderwijs is, na ruim veertig jaar lesgeven, in de basis nog steeds hetzelfde, zo betoogt Els. “Ik heb nog steeds een zwak voor kleuters. Je kunt echt alles gebruiken om hen dingen te leren. Je kunt mij als kleuterjuf dan ook een echte verzamelaar noemen; iets wat mijn omgeving zal beamen”, vertelt ze lachend.

Veranderingen zijn er natuurlijk ook. “De dag van een kind zit tegenwoordig echt vol, en alles gaat op afspraak. Vroeger was er veel meer rust in een dag. Alleen al omdat de jonge kinderen tussen de middag twee uur de tijd hadden voor de lunch. Er moest nog niet zoveel voor de kinderen, en wij als leerkrachten hadden ook even een rustmoment. Ik breide hele truien in die tijd.”Toch heeft Els een grote hoeveelheid realiteitszin. “Als school dien je de maatschappij, dus pas je je aan. Een kind is gebaat bij regelmaat, en weet niet beter dan dat hij de hele dag bij ons op school doorbrengt.”

Brede school Het Dok heeft een eigen onderwijsmethode met onder andere ‘schoolkamers’ waar Els Hannaart zelf mede aan vorm gegeven heeft. “We werken volgens ‘geleide vrijheid’, en dat werkt goed.”

Mist ze niets van ‘vroeger’? “Dat alles digitaal is, is niet altijd een voordeel. Soms mis ik het krijtbord bijvoorbeeld. Daarnaast geloof ik erg in knutselen en muziekmaken.”

Moeite heeft de juf met het vele testen op scholen. “Je wordt afgerekend op de testresultaten en naar het verhaal erachter vraagt niemand meer. Zo’n resultaat, bijvoorbeeld een CITO-score, gaat dan een eigen leven leiden. Dat moeten we niet willen. Testen zijn voor jezelf als school of individu goed om te bepalen waar je staat, maar moeten niet naar buiten toe gebruikt worden.”
Ze vindt het tevens moeilijk dat alles moet worden vastgelegd omdat de protocollen dat voorschrijven. “Vroeger gingen bepaalde afspraken gewoon mondeling, op basis van vertrouwen.”

Kleuterleerkrachten

Tot slot merkt Els Hannaart op dat ze hoopt dat er mensen op zullen staan die zich weer zullen beijveren voor het opleiden van echte kleuterleerkrachten. “Neem de tijd om naar ze te kijken, en zoek naar wat ze nodig hebben om zich verder te ontwikkelen. Durf te vertrouwen op het kind, en laat het vooral zijn of haar creatieve brein en fantasie ontwikkelen.”

(Willemien Timmers)