Camerata Trajectina. | Foto PR
Camerata Trajectina. | Foto PR

Muziekmeester Sweelinck: Erflater van onze beschaving

Cultuur

Camerata Trajectina is gespecialiseerd in de muziek uit de 16de en 17de eeuw in Nederland. Zondag 17 oktober om 16.00 uur brengt dit fameuze ensemble, tien zangers en instrumentalisten sterk, ook hier een ode aan Jan Pietersz. Sweelinck (1562–1621). Immers, de grootste componist die Nederland heeft voortgebracht, stierf 16 oktober 400 jaar geleden. Tot en met 24 oktober is in Amsterdam het Sweelinck Festival.

Wervelende Ode aan de Orpheus van Amsterdam in De Paulus

“Liedjes, bromde hij, muziek! Moet zo’n klein kind dan al vergiftigd worden met die ergste pestilentie der mensheid? (…) Alle muziek is uit den boze. Zij kittelt de zinnen en benevelt het verstand, het is regelrecht hekserij!” Deze woorden legt Annie Romein-Verschoor Justus Lipsius in de mond, in haar adembenemende historische roman Vaderland in de verte. Lipsius (1547-1606) is de wereldvermaarde hoogleraar en visionair bestuurder die het fundament van de Universiteit van Leiden legde. Classicist en alom geprezen humanist, verlangde hij Spartaanse soberheid, al het zinlijke vertroebelt de geest. Werkzaam in het Vaticaan, docent in Jena is hij lutheraan, in Leiden calvinist, in 1591 terug in Leuven is Joost Lips weer katholiek. De houding jegens toonkunst die Annie Romein-Verschoor hem aanmeet, was schering en inslag die dagen, in Rome vooral. Geïnspireerd door Calvijn zouden de scherpslijpers hier de macht grijpen en alle muziek hun kerken uitdrijven. Stadbestuurders dachten er niet zelden anders over. Het is de woeligste tijd uit de Nederlandse geschiedenis, in 1568 was de Tachtigjarige oorlog losgebarsten. Zes jaar eerder in Deventer geboren, heel jong naar Amsterdam verhuisd en daar gebleven, ontpopt organistenzoon Sweelinck zich er als de centrale persoonlijkheid in het muziekleven. In hun boeken Erflaters van onze beschaving merken de historici Jan en Annie Romein op dat zijn genie Nederland ontstegen is. Europees muziekmeester noemen zij hem. Hoor de vijf podcasts over Sweelinck bij NPO Radio4! De wervelende Ode aan de Orpheus van Amsterdam van Camerata Trajectina zet zijn veelzijdigheid en muzikale leven neer. “Hij schreef madrigalen, chansons, klavierwerken, weergaloze psalmbewerkingen. Naast zijn composities belicht het tiental zijn internationale faam als pedagoog, zijn virtuoze variaties op populaire liedjes en zijn formidabele improvisatievermogen.” Ze halen alles uit de kast. Kaarten online: muziekkamer-oegstgeest.org en bij de Rijnlandse boekhandel.

Uit de krant

Uit de krant