Theo Kralt biedt zijn bijzondere boek aan aan burgemeester Emile Jaensch. | Foto Willemien Timmers

(Foto: Willemien Timmers)

‘Schilder van de adel’ Jean Baptiste Discart woonde zes jaar in Oegstgeest

vr 2 okt 2020, 8:46 Cultuur

Afgelopen vrijdag bood Theo P.G. Kralt zijn nieuwe boek Jean Baptiste Discart - Oriental paintings and Dutch portraits aan burgemeester Emile Jaensch aan. De bijzondere schilder, die een van de belangrijkste buitenlandse portretschilders was die in ons land actief was, is relatief onbekend vanwege zijn reizende bestaan. Zes jaar lang woonde deze ‘schilder van de adel’ in Oegstgeest, en schilderde van tenminste vier inwoners, allen uit de familie Stokhuyzen-de Jong, een prachtig portret.

Theo Kralt, in het dagelijks leven managementconsultant in Den Haag, vertelde in de burgemeesterskamer honderduit over Jean Baptiste Discart (1855-1940) en zijn kosmopolitische leven.
Geboren, getogen en opgeleid in Oostenrijk, maakte Discart in Tanger, Marokko en Parijs een aantal prachtige oriëntalistische schilderijen. Later vervaardigde hij voornamelijk portretten van adellijke lieden. In Nederland waren dat er zeker zestig, van onder andere de hofadel onder Koning Willem III en Koningin Wilhelmina, de bewoners van Offem in Noordwijk en kasteel Keukenhof in Lisse. “Hij was waarschijnlijk een echte netwerker, en wist het gezicht van de familie te raken.”

Volgens de overlevering heeft Discart vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog tot na 1920 enkele jaren gewoond bij de familie Stokhuyzen-de Jong in Oegstgeest. Tijdens zijn verblijf in september 1923 bij de familie Stokhuyzen werden enkele foto’s gemaakt die bewaard zijn gebleven. Samen met Johanna (‘Hans’) Stokhuyzen-de Jong en haar dochter Casmira staat de schilder op een foto. “Hij moet zich hier thuis hebben gevoeld”, vermoedt Kralt.

De familie Stokhuyzen woonde op Leidsche Straatweg 36 in Oegstgeest. Hoe Discart met de familie Stokhuyzen in contact gekomen is, weten wij niet. Waarschijnlijk huurde hij er een of twee kamers. De familie Stokhuyzen kwam oorspronkelijk uit Duitsland en vestigde zich eind zeventiende begin achttiende eeuw in Nederland. Verschillende leden van de familie woonden in Leiden. De familie Stokhuyzen wordt beschreven in het Nederlands Patriciaat. Het gezin van de familie Stokhuyzen waar Discart in huis kwam, bestond uit ir. Frederik Stokhuyzen zijn echtgenote en twee dochters.

Echtgenote Johanna (Hans) Petronella Lambertina de Jong (zie portret) overleed te Oegstgeest (ze woonde in het witte appartementencomplex aan de Queridolaan) in oktober 1976 vier maanden na het overlijden van haar man. Het eerste schilderij dat Discart maakte was van haar. Het tweede portret dat Discart maakte was dat van haar moeder: een postuum pastelportret aan de hand van een foto. Ook de dochters uit het huwelijk Stokhuyzen-de Jong werden geportretteerd.

De Nederlandse culturele fondsen die het eerder in 2019 verschenen boek over de schilder Discart mogelijk maakten, besloten ook een Engelstalige uitgave te faciliteren om het in het boek neergelegde onderzoek en het werk van de kunstenaar Discart internationaal toegankelijk te maken. Om deze reden konden de vier portretten uit Oegstgeest in het nieuwe boek worden opgenomen.

Theo P.G. Kralt, Jean Baptiste Discart (1855-1940)
Orientalist paintings and Dutch portraits, hardcover, f/c, illustrated, 216 pages, Van Gruting Publishers,
Utrecht, The Netherlands, September 2020,
ISBN: 97890 75879 766