Lucien Knoedler blijft enthousiast zondag-matinees organiseren

Sinds december 2014 worden er in de intieme ambiance van Cultuurhuis De Paulus buitengewone zondagmatinees gehouden. Lucien Knoedler (1951) is de artistiek leider en initiatiefnemer van deze concertseries. Met plezier steekt hij veel tijd en moeite in deze kwalitatief hoogstaande klassieke concerten van bijzondere musici uit alle windstreken. Inmiddels waren er al veertig klassieke muziekevenementen en zes in Warmond.

De concerten vielen afgelopen jaren onder de vlag van Muziekkamer Oegstgeest. Vanaf 1 april wordt deze organisatie en daarmee de kamermuziekserie in De Paulus voorgezet door Stichting Mu6. "Tot voor kort deed ik dit in mijn eentje: tegen de klippen op de goden verzoeken. Nu is er een driekoppig bestuur."

Waar komt dit niet aflatende enthousiasme vandaan? "Het vooruitzicht na mijn pensioen niks om handen te hebben, daar gruwelde ik van. Daarom besloot ik mijn kennis en expertise van muziek verder uit de bouwen." Hij beschikt door zijn lange muzikale loopbaan over een netwerk van heel goede musici van overal.

Knoedler heeft overigens jarenlang in de Leidse Vogelwijk gewoond, vlakbij de Pauluskerk, waar de concerten te beleven zijn. "Mijn beide dochters groeiden er op. Als voormalig Vogelwijkbewoner ken in Oegstgeest dus goed."

De muziekliefhebber benadrukt dat deze evenementen organiseren geen hobby is. "Ik oefen hiermee mijn vak uit. Na een paar jaar rechten in Leiden, studeerde ik schoolmuziek aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Met de eerstegraads lesbevoegdheid die ik er verwierf, heb ik weinig gedaan. Al gauw na mijn afstuderen schreef ik muziekrecensies voor NRC Handelsblad en werd ik ook voor andere periodieken gevraagd over muziek te schrijven." Daarnaast verschenen een paar boeken van zijn hand en hij was bij Teleac de samensteller en presentator van 25 korte radioprogramma's over de muziekculturen van het Verre Oosten.

Lucien Knoedler werkte internationaal voor diverse cd-labels, onder andere in Londen en Hamburg. Met zijn eigen label Emergo was hij verantwoordelijk voor de definitieve doorbraak van Canto ostinato van Simeon ten Holt. "De opname van de tweepianoversie van Canto ostinato zat in deze catalogus en bereikte in mei 2001 de status van Gouden Plaat. Om dit te vieren zat de grote zaal van Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht propvol, Paul Witteman presenteerde dit festijn." Twee jaar later was er een Edison klassiek voor een andere productie uit zijn koker.

In zijn vroege jeugd in Nieuw-Guinea, waar zijn vader resident was (de hoogste gezagsdrager van één van de zes provincies, enkele twee keer groter dan Nederland), kreeg Lucien Knoedler veel muziek mee. "Mijn vader bezat jazzplaten, mijn moeder luisterde veel naar klassieke muziek. In de buitenlucht genoot ik van gamelan en van blaasmuziek. Maar in klassieke muziek ben ik het best thuis geraakt."

Drie keer ging het gezin met verlof naar Nederland. "Ik kan me het bezoek aan het Zendingshuis hier in Oegstgeest herinneren, dat was tijdens ons verlof in 1959. Ik ging ook mee naar het missiecentrum in Tilburg. Missionarissen en zendelingen vestigden zich veel eerder diep in Nieuw-Guinea dan het Nederlandse gouvernement. Mijn vader had groot respect voor hun inzicht in en kennis van de bevolking, het ontoegankelijke land en voor hun opofferingsgezindheid. Dit nam niet weg dat hij in diplomatieke termen de scheiding tussen kerk en staat wenste te onderstrepen."

Spelen schept cultuur

Knoedler wil kwijt dat hij de term 'klassieke muziek' een onjuiste term vindt. "Het is een adembenemende toonkunst die van Rusland en Midden-Azië tot aan de Atlantische kusten gedurende vele eeuwen tot ontplooiing is gekomen. Zij is immens rijk en divers, niet aan tijd en evenmin aan territorium gebonden. Ik noem haar de hoge kunst van spelen met stemmen, vocaal en instrumentaal. Deze kunst begint in een eenvoudige canon, zoals Vader Jacob, en kan uitmonden in prachtige werken als Bachs Matthäus Passion of de Achtste symfonie van Mahler, even goed ook die voor harmonie en fanfare."

'Begeistert' vertelt hij dat je muziek live moet meemaken. "Om met de cultuurhistoricus Johan Huizinga te spreken: spelen schept cultuur. Het is niet andersom. Het gaat steeds om luisteren, naar elkaar en samen – onder wie de musici. Wij zijn van teen tot kruin immers sociale dieren. Muziek verbindt mensen over en weer, zij blijkt ook heilzaam bij eenzaamheid. Het genre doet er niet toe."

Wereldpremière

In De Paulus beperkt de programmeur zich tot de toonkunst van 1600 tot nu. "Verder kies ik wanneer mogelijk voor werken die in Nederland zijn gecomponeerd, dit gebeurt elders maar zelden." Vandaar dat Knoedler als opening voor het nieuwe seizoen op 22 september heeft gekozen voor de wereldpremière van het Tweede Strijkkwartet van Leander Schlegel (1844-1913), een componist geboren in Oegstgeest, getogen in Leiden en vereerd tot in Wenen.

"Iedereen is welkom en nee, je hoeft geen verstand van muziek te hebben. Kom, en leg het oor te luister, je weet niet wat je hoort! Er zijn steeds uitmuntende musici, op de vierde zondag van de maand om steevast 16.00 uur." Volgend seizoen staan er in De Paulus zes op de rol en weer twee in Theater Het Trefpunt in Warmond.

De kaartjes voor de concerten zijn 'aan de prijs' met 25 euro. "Dat kan niet anders met artiesten van dit niveau." Mantelzorgers en minderjarigen hebben vrij entree.

Concertvleugel

Vanwege het hoge niveau van de optredens, en om de concertgasten en de musici optimaal te dienen, zag Knoedler zich genoodzaakt een concertvleugel aan te schaffen. "Een hele aankoop op zo'n bewust kleinschalige locatie en niet of nauwelijks subsidie. Gelukkig zijn er bijdragen geweest van Cultuurfonds Oegstgeest, Lokaal Fonds Oegstgeest en de Rotary. Bovendien dank aan de talrijke donateurs onder wie de vaste concertgasten." De crowdfunding 'Geef De Paulus Vleugels!' in november 2017 via Voordekunst leverde zesduizend euro op. "Er is alleen wel driekeer meer nodig om dit instrument af te betalen. Daarom zou het mooi zijn al nog meer liefhebbers hieraan bijdragen."

Info: muziekkamer-oegstgeest.org