POLITIEKE BESPIEGELINGEN - Een stip op de horizon?

In een van mijn vorige columns ben ik ingegaan op de Omgevingsvisie Oegstgeest 2030. Daarbij heb al de nodige kanttekeningen geplaatst bij de haalbaarheid van dit verhaal. Uit de reactie van de gemeente op mijn zienswijze lees ik dat deze visie als “een stip op de horizon” moet worden gezien. Die horizon ligt echter vrij dichtbij, er is een groot gebrek van zicht op wat er ná 2030 staat gebeuren. Dat laatste is verontrustend, omdat er ingrijpende ontwikkelingen op lange termijn spelen, waar nu al op gepland zou moeten worden.

De Omgevingsvisie Oegstgeest 2030 zit eraan te komen. Al een tijd overigens. Oorspronkelijk zou dit beleidsdocument in 2021 worden vastgesteld, maar twee jaar later is de besluitvorming door de gemeenteraad recent wéér uitgesteld. Dat biedt de kans om mij hier nog eens over uit te spreken.

In mijn eerdere column over dit onderwerp (okt. 2022) heb ik mijn zorgen al uitgesproken over het gebrek aan visie op de periode na 2030. Ik wil daar nog wat dieper op ingaan.
Ook ben ik het eens met de recente uitspraak van collega-columnist Pieter Hellinga, dat een strakke regie op de uitvoering van de Omgevingsplannen een bittere noodzaak is.

De Omgevingsvisie Oegstgeest 2030 noemt een bouwambitie van 1400 nieuwe woningen, een forse uitbreiding van de huidige voorraad van ~11.000 woningen (bron: CBS), opgehoogd van 1230 woningen uit de raming van de Woonvisie 2030 (uit 2020).
Met nog slechts zeven jaar te gaan (!) lijkt mij dit onhaalbaar, gelet op de aanhoudende impact van de stifstofcrisis, de grote uitdagingen om nieuwbouw in te passen binnen de bestaande omgeving, maar ook de financiering van sociale woningbouw in samenhang met stijgende bouwkosten. Recente CBS-cijfers bevestigen dat de bouwdoelen bij lange na niet worden gehaald.

Daarbij komt nog eens dat we vrijwel geen beeld hebben van wat er ná 2030 zou moeten gebeuren, met name qua woningbouwopgave. Het enige dat ik kan terugvinden in de Omgevingsvisie is de tekst “Daarmee zijn vervolgens wel de grenzen aan de groei van het aantal woningen in Oegstgeest bereikt. Indien de woningbehoefte in de regio, bovenop de nu bekende prognoses, nog verder toeneemt zal deze extra opgave deels elders in de regio moeten landen.”

Ik ben een fan van Jan Latten, voormalig hoofddemograaf van het CBS. Hij treedt regelmatig op in praatprogramma’s, en spreekt in klare taal over scenario’s van bevolkingsgroei, daar waar politici de kop al te vaak in het zand steken. Een van zijn gevleugelde uitspraken is “We denken in Nederland over van alles na, maar niet over de bevolkingsgroei”.
Ik zie in de huidige conceptversie van de Omgevingsvisie een bevestiging van zijn uitspraak. Zo wordt genoemd dat “inmiddels duidelijk is dat de regionale behoefte met circa 30% is toegenomen. Hierover maken wij in regionaal verband nieuwe afspraken, waarin iedere gemeente verantwoordelijkheid draagt om samen in de totale behoefte te voorzien”.
Hoezo een ambitie van 1.400 woningen? Daar moet dan toch “inmiddels” 30% bij??
Verder is te verwachten dat door immigratie en vergrijzing de vraag naar nieuwe woningen blijft toenemen. Het is zeer twijfelachtig dat Oegstgeest nieuwe bouwopgaves vanuit de provincie en regio naast zich neer kan leggen. Blijven we dan maar doorbouwen in de schaarse ruimte die dan nog over is?

Voor mij is de Omgevingsvisie in de huidige vorm een document van een te laag realiteitsgehalte en een open einde waar het om woningbouw gaat. Dat is een recept voor onvrede en erger.
Laten we de kans grijpen om deze visie meer handen en voeten te geven, een langere looptijd (tot 2040?), en écht kaderstellend te maken. Alleen zo is de kans het grootst dat al die wensen voor het behoud van het groene en dorpse karakter van ons dorp zullen uitkomen!

Niels van Weeren

nielsvanweeren@outlook.com