POLITIEKE BESPIEGELINGEN - Bestaansmaximum

Op 14 januari 2023 stond er in de Volkskrant een column van Frank Kalshoven over het invoeren van een bestaansmaximum. Een onderwerp dat veel tongen heeft losgemaakt. Kalshoven betoogt, mijns inziens terecht, dat het geen goed idee is omdat het niet doeltreffend noch doelmatig uitpakt.

De gedachten achter de invoering van een dergelijk bestaansmaximum heeft drie drijfveren: een vermeend gevoel van rechtvaardigheid, het terugdringen van de consumptie van de rijken om zodoende het klimaat beter te dienen – denk aan de vluchten in privéjets – en het beperken van de lobbykracht van de welgestelden. Een voorbeeld daarvan is de lobby geweest om de dividendbelasting af te schaffen.

Een eerste argument tegen de invoering van een 100% belastingtarief op vermogen van, zeg € 10 miljoen +, is dat er een enorme kapitaalvlucht naar andere landen zal plaatsvinden (wereldwijde invoering is onmogelijk).

Het vermogen van de rijken levert een bijdrage aan onze economie

Het terugdringen van consumptie lijkt ook niet haalbaar want de high net worth individuals zullen liever het geld uitgeven dan aan de belastingdienst over te maken. Dus de consumptie neemt enorm toe. Of zij wenden hun vermogen aan om een enorme lobby op te zetten tegen een voorgenomen “piekbelasting”.

Wat ik overigens in veel discussies over dit onderwerp mis is dat het vermogen van de rijken een bijdrage levert aan onze economie, waardoor ook meer belasting geïnd kan worden. Het vermogen wordt, naast bovengemiddelde consumptie, namelijk belegd dan wel geïnvesteerd. De economie heeft kapitaal nodig om te draaien en te groeien. Het betreft eigen en vreemd vermogen. Wanneer de rijken het geld op de bank zetten, wat ze nu steeds meer doen omdat er ook weer rente wordt betaald, dan gebruiken de banken dat geld weer om leningen – is vreemd vermogen – te verstrekken aan bedrijven en particulieren. De banken maken een marge, de bedrijven kunnen met dat geleende geld investeren wat leidt tot meer werkgelegenheid en particulieren kunnen als hypotheekgever met het geleende geld een woning kopen (indien beschikbaar). Ook investeren vermogende mensen bovengemiddelde in start-ups en scale-ups. Jonge ondernemers die een technologische ontwikkeling hebben mogelijk gemaakt of een gat in de markt zien. Ook dat schept werkgelegenheid en een grotere basis van belastingheffing. De investeerders worden dan medeaandeelhouder. Dat is risicodragend vermogen, dus eigen vermogen.

Overigens zijn de tarieven van inkomstenbelasting nu hoger dan de vermogensbelasting. Daar valt wel wat aan te sleutelen. De uitdaging is dan om belastingtarieven vast te stellen die de mensen blijft prikkelen om meer inkomen en vermogen te vergaren en ons als collectief verblijden omdat de belastinginkomsten dan maximaal zijn.

Reageren op deze column kan via @pelsje op Twitter of in de groep “Oegstgeest” op LinkedIn. Wellicht dat de Oegstgeester Courant open staat voor een opiniestuk uwerzijds.

Arjen Pels Rijcken

@pelsje