Postume eer voor Hendrik Willem de Vries

Op maandag 13 maart is Hendrik Willem de Vries in de grote zaal van het Dorpscentrum postuum onderscheiden met het Mobilisatie Oorlogskruis. Na zijn toespraak reikte de burgemeester van Oegstgeest, Emile Jaensch, deze eervolle onderscheiding uit aan kleindochter Annemiek Groen-Hofwegen, die al 48 jaar in Oegstgeest woont. Bij de uitreiking waren meerdere familieleden, vrienden en het bestuur van Stichting Veteranen Oegstgeest en de voorzitter van de Stichting Veteranen Duin & Bollenstreek aanwezig.

Door Wim van Tuijl

Annemiek wist vooraf niets van deze uitreiking. Zij was door een goede vriendin naar het Dorpscentrum gelokt onder het mom van het bijwonen van een huisconcert. Een blik van verbazing toen ze daar haar directe familieleden ontmoette.

Koopvaardijvloot

Nederland had kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog de grootste koopvaardijvloot ter wereld. Kort na de bezetting door Duitsland werd het Vaarplichtbesluit afgekondigd. Hierdoor konden de schepen voor allerlei doelen worden ingezet voor de oorlogsvoering; onder andere voor gevaarlijke transporten van geallieerde legers. De grootste dreiging waren de beschietingen met torpedo’s door Duitse onderzeeërs, alsmede door vliegtuigen. Ondanks dat de schepen in konvooi voeren onder begeleiding van marineschepen, was er geen garantie van een veilige aankomst. Dit gold evenmin voor het schip van Hendrik de Vries. De helft van de Nederlandse handelsvloot viel ten prooi aan het oorlogsgeweld en daarbij verloren 3.400 Nederlandse opvarenden het leven.

Zeewater in de aderen

Hendrik Willem de Vries werd op 10 februari 1893 geboren in Rotterdam en werkte zich op tot scheepskapitein. Volgens zijn kleindochter zat het ‘zeewater hem in de aderen’. Hij voerde in de Tweede Wereldoorlog het gezag over het stoomvrachtschip Terkoelei. De schepen werden in de Tweede Wereldoorlog continu ingezet bij de ondersteuning van oorlogsinspanningen, zoals vervoer van wapens en voedselvoorraden over de gehele wereld. Dat was zeer gevaarlijk werk. Ook Hendrik werd intens geconfronteerd met beschietingen van zijn schip door de Duitse torpedoboten en gevechtsvliegtuigen. In de Tafelbaai bij Zuid-Afrika stuitte hij met zijn schip op een onbekende rots. Een tanker die achter hem voer werd getroffen en verging met man en muis. Het was een zeer stressvolle tijd voor Hendrik. Hij kreeg nauwelijks rust en dit had destructieve weerslag op zijn gezondheid. Zijn grote wil en plichtsbetrachting voor het dienen van zijn vaderland hielden hem op de been. Uiteindelijk stierf hij op 48-jarige leeftijd aan een hartaanval. Hij werd op 13 februari 1942 in Kaapstad begraven in het bijzijn van hoogwaardigheidsbekleders en collega’s van de koopvaardij. Een steen op de Maitland begraafplaats, ten oosten van Kaapstad, vormt een stille getuige van het bestaan van Hendrik. Daarop staat ‘Overleden in dienst van zijn vaderland op zee’.

Zijn vrouw, zeer verdrietig door het overlijden van haar man, verzocht de autoriteiten om erkenning als oorlogsweduwe. Hierop volgde een positief besluit.

Mobilisatie Oorlogskruis

Het Mobilisatie Oorlogskruis is een Nederlandse onderscheiding bestemd voor Nederlandse militairen en andere Nederlandse onderdanen die deelnamen aan operaties onder oorlogs- of crisisomstandigheden. Deze kan door kinderen of kleinkinderen postuum worden aangevraagd. Met name de dochter van Annemiek, Barbera en haar echtgenoot Bert, hebben zich voor genoemde onderscheiding sterk gemaakt. Na onderzoek bleek dat Hendrik de Vries hiervoor in aanmerking kwam.
Emile Jaensch: “Uw grootvader was in dienst op een schip dat onder Nederlandse vlag opereerde en diende in het belang van de Nederlandse staat. De minister van Defensie heeft positief op het verzoek gereageerd. Daarom mag ik u het Mobilisatie Oorlogskruis overhandigen voor de trouwe dienst van uw opa voor ons vaderland.”

“Een prachtig eerbetoon”, sprak Annemiek. “Voor mij geldt deze onderscheiding mede als een eerbetoon aan de gehele koopvaardijvloot tijdens de Tweede Wereldoorlog.”