Afbeelding
Foto: Wim de Winter

Oegstgeest herdenkt op diverse plekken oorlogsslachtoffers

Algemeen

Na twee dodenherdenkingen die vanwege de coronamaatregelen besloten waren, is dit jaar weer op diverse plekken in Oegstgeest stilgestaan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en van oorlogssituaties en vredesoperaties daarna. Onder grote belangstelling van jong en oud vond de herdenking traditiegetrouw plaats bij het monument in het Bos van Wijckerslooth. Verschillende maatschappelijke groeperingen legden een krans voor de oorlogsslachtoffers. Het thema van de herdenking was dit jaar ‘Vrijheid in Verbondenheid’.

Ook waren er herdenkingen bij het oorlogsmonument bij het Haagse Schouw, de oorlogsgraven bij het Groene Kerkje en de H. Willibrordkerk en het Halifaxmonument. Burgemeester Emile Jaensch was hierbij namens het college van burgemeester en wethouders B&W aanwezig. Door jaarlijks op 4 mei niet alleen in het Bos van Wijckerslooth maar ook op andere plaatsen in het dorp stil te staan bij de gevallenen, blijft hun geschiedenis leven.

Herdenkingsbijeenkomst

Voor het eerst werd voorafgaand aan de officiële herdenking een bijeenkomst georganiseerd in het Dorpscentrum. Spreker was Herman Amersfoort. Hij groeide op in Oegstgeest en is emeritus-hoogleraar Militaire Geschiedenis aan de Nederlandse Defensie Academie en de Universiteit van Amsterdam. In zijn overdenking riep hij de aanwezigen op om de meer recente oorlogen waar Nederlandse militairen meevochten opnieuw te bezien. Deze oorlogen worden in Nederland anders beleefd (en herdacht) dan de Tweede Wereldoorlog. De vraag van Herman Amersfoort aan de aanwezigen was hoe wij over enkele decennia zullen terugkijken op deze oorlogen. Zijn waarneming was dat wij weinig emotioneel betrokken zijn bij de Nederlandse militaire interventies in Bosnië, Irak en Afghanistan. Terwijl alleen al in Afghanistan vijfentwintig militairen zijn gesneuveld. “Wringt dat niet een beetje?”, aldus Herman Amersfoort. Ook maakte hij de koppeling tussen de Dodenherdenking en de oorlog in Oekraïne: “We herdenken de doden van de Tweede Wereldoorlog en daarna. Tegelijkertijd ervaren we de realiteit van oorlog op ons continent. We voelen ons heen en weer geslingerd tussen diepe compassie met het Oekraïense volk en even diepe bezorgdheid over de gevaren van onze betrokkenheid bij deze oorlog, een oorlog let wel, die nog steeds escaleert en waarvan het einde niet in zicht is.” 

Daarna volgde het indrukwekkende moment waarop de namen van meer dan 80 aan Oegstgeest gelieerde oorlogsslachtoffers werden genoemd: geallieerde en Nederlandse militairen, verzetsstrijders en (Joodse) burgers. Hun namen werden voorgelezen door veteraan Eric Lentz namens Veteranen Oegstgeest, Cor van Beuningen namens de Raad van Kerken Oegstgeest en Caroline van Tongeren namens Comité Herdenken en Vieren.

Wees niet bang

De spreker in het Bos van Wijckerslooth was Kutsal Yesilkagit. Hij woont in Oegstgeest en is hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit Leiden. Aan de hand van het verhaal van Else Schrobsdorff uit Berlijn vertelde Ye?ilkagit over de gevolgen van onverdraagzaamheid. De jonge Joodse vrouw realiseert zich in 1938 dat zij niet diegene mocht zijn die zij zelf had willen zijn. “Het is het verhaal van een verschrikkelijke geschiedenis waarvan we allen herhaaldelijk zeggen dat die nooit meer mag plaatsvinden. Hij zal ook nooit meer plaatsvinden, omdat de geschiedenis zich nu eenmaal nooit precies herhaalt. Maar de geschiedenis heeft het wel in zich om telkens nieuwe verhalen voort te brengen. En wij, levend in het heden, weten niet welk verhaal de geschiedenis ons straks zal gaan vertellen.” Ook Yesilkagit maakte daarbij de verbinding tussen het verleden en het heden met een appèl: “Wees nooit bang om je stem te verheffen, ook al klinkt die zacht. Wees nooit bang om op te staan, al is het vaak moeilijk om je rug altijd recht te houden. Want als je niet bang bent en voor onze vrijheid en democratie durft te staan, dan zal de geschiedenis uiteindelijk jóuw verhaal vertellen.” 

Ook de jeugd had een inbreng: Amber Harris, Beatriz Bordin de Morais en Sara Ferracina van de Montessorischool lazen twee gedichten voor. Na de Taptoe, twee minuten stilte, het Wilhelmus en het leggen van kransen en bloemen werd de drukbezochte bijeenkomst afgesloten. 

Voorzitter van het organiserende comité, Linda Bronsgeest, kijkt terug op een waardige Dodenherdenking: “Het is goed om te constateren dat bij jong en oud de gedachte leeft dat het belangrijk is steeds opnieuw stil te staan bij de slachtoffers van oorlogsgeweld want zoals het gezegde luidt: je bent pas dood als je naam niet meer genoemd wordt.” Burgemeester Jaensch sprak na afloop waarderende woorden uit over de nieuwe opzet en de herdenkingsbijeenkomst in het Dorpscentrum: “Heel goed, dat is nieuw en daar is behoefte aan.” Ook stond hij stil bij de situatie in Oekraïne: “Daar ontkomen we niet aan. Als we het hebben over onze vrijheden en we zien op twee uur vliegen van Nederland dat die vrijheden aangetast worden dan dat raakt dat ons. Vrijheden moet je koesteren.”

De Dodenherdenking in Oegstgeest wordt georganiseerd door het Comité Herdenken en Vieren waarin de volgende organisaties zijn vertegenwoordigd: Oranjevereniging Oegstgeest, Oorlogsgravencomité Oegstgeest, Halifax Comité, Raad van Kerken Oegstgeest en Veteranen Oegstgeest. De integrale teksten van de toespraken van prof. dr. Herman Amersfoort en prof. dr. Kutsal Yesilkagit en de gedichten van de leerlingen van de Montessorischool zijn te lezen via de website www.herdenken-vieren-oegstgeest.nl.

Afbeelding
Na de plechtigheid werden er in stilte kransen gelegd. | Foto Willemien Timmers
Ook bij het Groene Kerkje werden Oorlogsslachtoffers herdacht.

Uit de krant

Uit de krant