In de Paulus bewogen de musici en hun concertgasten intens met elkaar mee

Ten overstaan van een volle Paulus stonden zondagmiddag 11 november vier vooraanstaande musici stil bij het einde van de Eerste wereldoorlog, die dag precies 100 jaar geleden. In een anderhalf uur durend pauzeloos programma, 'De Groote Oorlog – een concert in brieven'.

Samensteller van dit programma, de bekende componist en schrijver van romans en toneel Elmer Schönberger, trad hierin op als verteller. Hij putte uit een zeldzame verzameling lichtbeelden en authentieke verslagen en brieven van toondichters. Dit pakte juist zo indringend uit zodra de musici daarop inspeelden met composities uit deze oorlogsjaren. Onder anderen van Matthijs Vermeulen (1888 – 1967), een van de grootste Nederlandse componisten van de twintigste eeuw. Invloedrijk muziekcriticus en 26 jaar oud, besloot hij subiet oorlogscorrespondent te worden en ging er lopend en met de fiets op af. Op 16 augustus 1914, twaalf dagen sinds de Duitse legers het neutrale België waren binnengevallen, schreef hij halverwege Maastricht en Luik: "Geen pen zal ooit mogen beschrijven, wat ik daar aan gruwelen gezien heb, en een deel van mijn leven wilde ik geven, als ik zoo iets nooit had behoeven te aanschouwen." Vervolgens klonk zijn lied La Veille, de nachtwake, intens gloeiend vertolkt door de in Nederland woonachtige Sloveense mezzosopraan Barbara Kozelj, daarna zijn Eerste cellosonate. Beide zijn dieptastende meesterwerken. Hieraan voorafging Debussy's 'Noël des enfants qui n'ont plus des maisons', een lied op eigen tekst waarin hij de talrijke gevluchte kinderen betreurt nu zij thuis geen kerst kunnen vieren, gevolgd door zijn magnifieke cellosonate uit 1915 – zoals die van Vermeulen met hart en ziel gespeeld door het cellopianoduo Doris Hochscheid en Frans van Ruth. Tot slot de liedcyclus voor stem, piano en cello 'Maurice chéri' – Beste Maurice – van Elmer Schönberger zelf. Dit is de toonzetting van vijf brieven uit de correspondentie van de componist Maurice terwijl hij bij het front dienstdoet als vrachtwagenchauffeur. Na afloop van dit buitengewone concert toonden de musici zich getroffen door de niet-aflatende aandacht van hun concertgasten. In de intieme ambiance van De Paulus bewogen zij en wij onwillekeurig met elkaar mee. Dit blijkt kenmerkend voor de Zondagmatinees aldaar. De volgende is 27 januari, Bach & Zonen.