Vreemd volk - Lezing door Fik Meijer

Nu een grote stroom vluchtelingen zich ophoopt in Turkije en Libië vullen de woorden integratie, discriminatie, xenophobie, allochtonen en autochtonen bijna dagelijks de kranten. Dat het Griekse en Romeinse woorden zijn die verwijzen naar een oude vreemdelingenproblematiek is minder bekend. In zijn lezing, die door K&O Oegstgeest op 22 februari wordt georganiseert, gaat Fik Meijer in op de aard van de problemen.

Hij begint bij de elitaire samenleving van de Homerische helden en eindigt in de Late Romeinse Oudheid. Hij vertelt hoe de Grieken andere volkeren, die ze voornamelijk van afstand kenden, langs de meetlat van hun eigen normen en waarden legden. De overwinningen op de Perzen sterkten hen in hun idee dat ze superieur waren om te heersen. In hun eigen steden hanteerden ze andere maatstaven. In Sparta en Athene discrimineerden de burgers Griekse politieke buitenstaanders en slaven op een manier die er niet om loog.

Het zwaartepunt van de lezing ligt bij het Romeinse rijk. De Romeinen, die vanaf de tweede eeuw v.Chr. de mediterrane wereld stukje bij beetje veroverden, namen de door de Griekse intellectuelen geformuleerde visies op vreemdelingen over. Ze gingen uit van hun eigen superioriteit en onderdrukten de onderworpenen. Geleidelijk sleten de scherpe kantjes tussen overwinnaars en overwonnenen echter af en begonnen provincialen Rome te zien als het centrum van een groot rijk dat hun veel te bieden had. Rome werd een smeltkroes van volkeren. Er ontwikkelde zich een acculturatieproces, waarin vreemdelingen zich aanpasten aan de Romeinse samenleving. Maar de verwijten van de autochtone Romeinen bleven opklinken. Fik Meijer behandelt het vreemdelingenvraagstuk vanuit verschillende invalshoeken en besteedt ook aandacht aan de religies in het rijk. De problemen die de monotheïstische christenen de Romeinse overheid bezorgden komen aan bod. Het heeft er alle schijn van dat de Romeinen niet goed raad wisten met deze jonge godsdienst. Hun beproefde methoden om de christenen met de staatsgodsdienst te verzoenen werkten niet. Een meedogenloze machtsstrijd was het gevolg, met een afloop die voor het Romeinse rijk verstrekkende gevolgen had.

Fik Meijer studeerde klassieke talen en oude geschiedenis in Leiden. In 1992 werd hij bijzonder Hoogleraar Zeegeschiedenis van de Klassieke Oudheid en in 1998 gewoon Hoogleraar Oude Geschiedenis tot aan zijn pensioen in 2007. Hij is actief als vertaler en schrijver van geschiedkundige werken. In 2015 verscheen zijn boek Jezus en de vijfde evangelist en in 2016 verscheen zijn boek over de apostel Petrus: Petrus leerling, leraar, mythe.

Woensdag 22 februari, 20.00 uur, Bibliotheek Oegstgeest Lange Voort.
Kaarten K&O Oegstgeest, Bibliotheek Bollenstreek, Rijnlandse Boekhandel of aan de zaal vanaf 19.30 uur.